چاقی در سگ‌ها و راه‌های جلوگیری و درمان آن

چاقی در سگ‌ها یکی از معضلاتی است که صاحبان این حیوانات معمولاً با آن روبه‌رو می‌شوند. دلیل چاق شدن سگ‌ها، انباشت چربی در بدن این حیوانات است که در درازمدت، مشکلات عدیده‌ای را برای این حیوانات ایجاد می‌کند. دلایل متعددی برای چاق شدن سگ‌ها وجود دارد که در بیشتر موارد نیز با توجه به برخی از تغییرات جزئی در سبک زندگی سگ‌ها، می‌توان موضوع چاقی در سگ‌ها را مدیریت کرد.

البته گاهی نیز دلیل چاق شدن سگ‌ها برخی از بیماری‌های زمینه‌ای است که باید درمان شوند تا کاهش وزن صورت گیرد. در این مقاله ابتدا وزن مناسب و مطلوب در سگ‌ها بررسی می‌شود. سپس در باب بیماری‌های ناشی از چاقی در سگ‌ها توضیح داده می‌شود. همچنین نکاتی برای وزن کردن سگ‌ها و نحوه تشخیص چاقی در آن‌ها، دلایل چاقی در این حیوانات و همین‌طور درباره سگ‌های مستعد چاقی نیز توضیحات لازم داده می‌شود. درنهایت نیز راه‌های جلوگیری و درمان چاقی در سگ‌ها توضیح داده می‌شود.

علل چاقی در سگ‌ها

باید به‌شدت توجه داشت که مسئله چاقی در سگ‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به‌هیچ‌وجه نباید این موضوع را نادیده گرفت. چاقی در سگ‌ها می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود که حتی توانایی انجام کارهای روزمره را نیز از بین ببرد. این بیماری نه‌تنها می‌تواند طول عمر سگ را کاهش دهد، بلکه عوارض خطرناکی را نیز دارد؛ خصوصاً سگ‌های ماده به‌دلیل پریود سگ و بارداری‌های مکرر، بیشتر از سگ‌های نر مستعد اضافه وزن و چاقی هستند.

یکی از عوامل اصلی چاقی در سگ‌ها، نداشتن محدودیت در مقدار غذایی است که مصرف می‌کنند. این افزایش مصرف کالری به میزان کالری‌هایی که سگ با فعالیت‌های خود مصرف می‌کند، متناسب نیست. این اختلال تناسب میان مصرف مواد و مصرف کالری‌ها منجر به اضافه وزن و درنتیجه چاقی می‌شود. به همین ترتیب، عوامل هورمونی و ژنتیکی نیز در تأثیر چاقی سگ‌ها نقش دارند. همچنین‌ عمل عقیم‌سازی هم می‌تواند سبب افزایش وزن در سگ‌ها شود؛ بنابراین پس از عمل، تغییر در رژیم غذایی و کنترل مصرف چربی ضروری است تا وزن در محدوده ایده‌آل باقی بماند.

در سگ‌های سالخورده‌تر نیز مشکلاتی مانند آرتروز سبب کاهش توانایی آن‌ها در انجام فعالیت‌های جسمانی می‌شود و این می‌تواند به افزایش چاقی در این دسته از سگ‌ها منجر شود. البته عوامل دیگری نیز می‌توانند به چاقی در سگ‌ها منجر شوند؛ مانند کم‌کاری تیروئید در سگ، تومور انسولینوما و سندرم کوشینگ.

وزن مناسب و مطلوب در سگ‌ها

معیاری که برای اضافه‌وزن سگ‌ها در نظر گرفته می‌شود در تمام دنیا نسبتاً ثابت است. درواقع سگ‌هایی که 10 درصد بیشتر از وزن ایده‌آل خود وزن داشته باشند، در ردیف سگ‌های دارای اضافه‌وزن قرار می‌گیرند، اما اگر این درصد بالاتر برود و به 20 درصد از وزن ایده‌آل سگ‌ها برسد، دیگر اضافه‌وزن نیست و درحقیقت زنگ خطر محسوب می‌شود؛ زیرا سگ‌هایی که 20 درصد بیشتر از وزن ایده‌آل خود وزن داشته باشند، در ردیف سگ‌های چاق قرار می‌گیرند.

تشخیص چاقی سگ

روش ساده‌ای وجود دارد که می‌توانید وزن سگتان را در خانه ارزیابی کنید.

1. دست خود را روی قفسه سینه سگ قرار دهید و سعی کنید با یک لایه نازک چربی دنده‌ها را حس کنید. عدم توانایی در حس کردن دنده‌ها ممکن است نشانه اضافه وزن سگ باشد.
2. زمانی که از بالا به سگ نگاه می‌کنید، باید اسکلت کمر سگ به‌طور کامل مشاهده شود. بعد از قفسه سینه، در ناحیه کمر باید یک باریک‌شدگی ظاهر شود.
3. از کنار به سگ نگاه کنید و به شکم آن توجه کنید. شکم نباید برآمدگی غیرطبیعی داشته باشد.
4. اگر توجه کردید که سگ دچار کاهش توانایی انجام فعالیت‌های بدنی شده و اصولاً تمایلی به حرکت و ورزش ندارد و همچنین از طریق روش‌های فوق تشخیص دادید وزن اضافه کرده، بهتر است با دامپزشک خود مشورت کنید تا برنامه‌ای برای کاهش وزن مناسب برای سگتان تهیه و توصیه کند.

این روش‌های ساده به شما کمک می‌کند وضعیت وزن سگتان را در خانه ارزیابی کنید. درصورت تشخیص چاقی یا اضافه وزن، مشورت با دامپزشک ضروری است تا برنامه‌ای مناسب برای بهبود وضعیت وزن و سلامتی سگتان انجام دهید.

وزن مناسب و مطلوب برای سگ‌ها

وزن مناسب و مطلوب برای سگ‌ها به نژاد، اندازه، سن، سطح فعالیت و ساختار بدنی آن‌ها بستگی دارد. همچنین باید توجه داشت هر نژاد ممکن است ویژگی‌های فیزیکی مختلفی داشته باشد که بر وزن طبیعی آن تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل، بهتر است با دامپزشک خود مشورت کنید تا وزن مناسب برای سگ خود را براساس ویژگی‌های خاص آن مشخص کنید. با این حال در ادامه می‌توانید راهنمای کلی برای وزن مناسب برخی از نژادهای سگ‌ها را ببینید:

1. سگ‌های کوچک (مانند چیواوا، یورکشایر تریر و مالتیز)

– وزن مطلوب: معمولاً بین 1 تا 5 کیلوگرم

– توجه: حتی چند کیلوگرم اضافه وزن می‌تواند در این نژادها مشکل ایجاد کند.

2. سگ‌های متوسط (مانند گلدن رتریور، لابرادور رتریور و بلوطی‌ها)

– وزن مطلوب: معمولاً بین 20 تا 35 کیلوگرم

– توجه: در صورتی که سگ به سمت حداکثر وزن معمول برود، ممکن است اضافه وزن داشته باشد.

3. سگ‌های بزرگ (مانند گریت دین، روتوایلر و برنارد)

– وزن مطلوب: معمولاً بین 40 تا 80 کیلوگرم

– توجه: در نژادهای بزرگ‌تر، تغذیه و کنترل وزن بیشتر اهمیت دارد.

توجه داشته باشید مشاوره با دامپزشک بسیار مهم است تا بتوانید وزن مناسب و منطبق بر ویژگی‌های سگ خود را تعیین کنید. اضافه وزن در سگ‌ها مشکلات جدی‌ای مانند بیماری‌های قلبی، مشکلات مفصلی، دیابت و مشکلات تنفسی را ایجاد می‌کند؛ بنابراین حفظ وزن سالم سگ از اهمیت بالایی برخوردار است.

نکاتی برای وزن کردن سگ‌ها

وزن کردن سگ مهم است تا از وضعیت سلامت و وزن مناسب او اطمینان حاصل کنید. در ادامه نکاتی را برای وزن کردن سگ ارائه می‌دهیم:

۱. ترازو مناسب: اگر قصد دارید سگ خود را وزن کنید، از ترازوهای مناسب استفاده کنید. ترازوهای دقیق برای اندازه‌گیری وزن سگ توصیه می‌شوند.

۲. تربیت سگ: سگ‌ها نیاز به آموزش دارند تا بتوانید آن‌ها را برای وزن کردن به ترازو عادت دهید. ابتدا سگ خود را با ترازو آشنا کنید و به‌آرامی و با پاداش‌های خوبی آن را به ترازو متصل کنید.

۳. اندازه‌گیری منظم: وزن سگ را منظم اندازه‌گیری کنید. این به شما کمک می‌کند تغییرات وزنی سگ را بررسی کنید و درصورت لزوم اقدامات مناسبی را انجام دهید.

۴. همراهی با دامپزشک: برای وزن کردن سگ خود با دامپزشک مشاوره کنید. او می‌تواند راهنمایی‌هایی درباره وزن مناسب سگتان ارائه دهد و در صورت نیاز برنامه تغذیه و ورزشی مناسبی را تعیین کند.

۵. نگه‌داری از سابقه وزن: سابقه وزن سگ خود را ثبت کنید. این به شما کمک می‌کند تغییرات وزنی را بهتر تشخیص دهید.

۶. مراقبت از تغذیه: تغذیه مناسب برای حفظ وزن سالم سگ بسیار مهم است. اطمینان حاصل کنید سگتان تغذیه متعادل‌ و مناسب دریافت می‌کند.

۷. توجه به علائم بهبود یا تغییرات: پس از تغییرات در تغذیه یا فعالیت‌های ورزشی، علائم بهبود یا تغییرات وزنی را نظارت کنید.

عوارض‌ چاقی در سگ‌ها

افزایش وزن در سگ‌ها، به‌طور جدی می‌تواند به مشکلات خطرناکی منجر شود. حتی چند کیلو اضافه وزن و تجمع چربی در بدن سگ‌ها می‌تواند عوارض و مشکلات متعددی را به دنبال داشته باشد. این مشکلات می‌توانند در سلامتی سگ‌ها تأثیرات مخربی داشته و به طول عمر و کیفیت زندگی‌شان آسیب بزنند. از جمله عوارضی که اضافه وزن در سگ‌ها می‌تواند به وجود آورد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

**1. انواع سرطان:** افزایش وزن می‌تواند احتمال بروز انواع سرطان سگ‌ها را افزایش دهد.

**2. دیابت:** افزایش وزن می‌تواند سبب افزایش خطر ابتلا به دیابت سگ‌ها شود.

**3. کاهش طول عمر:** سگ‌های چاق ممکن است میانگین طول عمر سگ، کوتاه‌تری داشته باشند.

**4. افزایش فشار خون:** اضافه وزن می‌تواند منجر به افزایش فشار خون در سگ‌ها شود.

**5. بیماری مزمن کلیه:** اضافه وزن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن کلیه را افزایش دهد.

**6. بیماری‌های دستگاه ادراری:** سنگ مثانه و بی‌اختیاری ادرار از جمله مشکلاتی هستند که اضافه وزن می‌تواند به وجود آورد.

**7. بیماری کبد:** اضافه وزن می‌تواند به آسیب به کبد و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی منجر شود.

**8. بیماری‌های تنفسی:** اختلالات ریوی و مشکلات حنجره در سگ‌های چاق ممکن است شایع‌تر باشند، به‌ویژه در نژادهایی که صورت صاف دارند.

**9. آرتروز و مشکلات مفاصل:** اضافه وزن می‌تواند به تشدید مشکلات مفاصل و آرتروز در سگ‌ها منجر شود.

بنابراین، مراقبت از وزن سگ‌ها بسیار حائز اهمیت است. با کنترل تغذیه، فعالیت‌های ورزشی منظم و مشاوره دامپزشک می‌توان از ایجاد عوارض جدی از جمله مشکلات نامبرده جلوگیری و سلامتی و کیفیت زندگی سگ‌ها را حفظ کرد.

راه‌های جلوگیری و درمان چاقی در سگ‌ها

معمولاً افرادی که به‌طور مرتب با دامپزشک سگ خود در ارتباط هستند و سگ خود را در فواصل زمانی معین برای معاینه نزد وی می‌برند، توصیه‌هایی را درباره اندازه هر وعده غذایی، دفعات وعده‌های غذایی، انواع غذاهای مناسب و نامناسب و همین‌طور تمرین‌های ورزشی از دامپزشکان دریافت می‌کنند. برخی از راه‌های پیشگیرانه و درمانی برای کنترل اضافه وزن سگ‌ها عبارت‌اند از:

تغییر عادات غذایی

همان‌طور که توضیح داده شد، تغذیه نامناسب اصلی‌ترین دلیل چاقی در سگ‌هاست؛ بنابراین با توجه به این موضوع با تغییر عادات غذایی سگ‌ها، تا حد قابل توجهی می‌توان از چاقی مفرط آن‌ها پیشگیری کرد. معمولاً غذاهای پرپروتئین و کم‌چرب تأثیر فوق‌العاده‌ای در کاهش وزن سگ‌ها دارند؛ چراکه گروه غذایی پروتئین‌ها و فیبرها، متابولیسم بدن سگ‌ها را تحریک می‌کنند و به آن‌ها احساس سیری بیشتری می‌دهند. همچنین این نوع غذاها میزان انرژی بیشتری به سگ‌ها می‌دهند.

اگر قصد اصلاح و تغییر عادات غذایی سگ‌ها را دارید باید این موضوع را به دیگر اعضای خانواده نیز گوشزد کنید تا بدون اطلاع شما، خوراکی دیگری به سگ‌ها ندهند. همچنین نباید مواد غذایی را ‌که قصد ترک آن‌ها مدنظر است در دسترس سگ‌ها قرار داد. 

ورزش

با ورزش و تحرک کافی می‌توان از اضافه‌وزن سگ‌ها پیشگیری کرد و حتی چاقی سگ‌ها را نیز می‌توان با ورزش روزانه و تحرک در مدتی کوتاه درمان کرد؛ از این‌رو بهتر است همه سگ‌ها در طول روز، ساعتی را بیرون از خانه بگذرانند و بازی کنند. انجام این کار نه‌تنها به کاهش وزن سگ‌ها کمک می‌کند، بلکه در شادابی و نشاط سگ‌ها نیز تأثیر بسزایی دارد.

افزایش تعداد وعده‌های غذایی

لازم است که برای پیشگیری از چاقی در سگ‌ها، تعداد دفعات وعده‌های غذایی را به 3 تا 5 وعده در روز تقسیم کرد. مسلم است که نباید با بالا رفتن تعداد وعده‌های غذایی، مقدار غذای بیشتری به سگ‌ها داده شود، بلکه همان میزان غذای روزانه مورد نیاز آن‌ها را باید در وعده‌های بیشتری تقسیم کرد. برای نظم بیشتر در این موضوع بهتر است مقدار مورد نیاز در هر وعده غذایی با وزنه کشیده شود که کمتر یا بیشتر از اندازه نباشد. همچنین نباید آخرین وعده غذایی روزانه سگ‌ها را تا نزدیکی زمان خواب آن‌ها به تأخیر انداخت؛ چراکه سگ‌ها در زمان خواب، کالری زیادی را نمی‌سوزانند و همین امر سبب چاقی در آن‌ها می‌شود.

غذای تازه

برای پیشگیری و درمان چاقی در سگ‌ها باید از دادن غذای مانده به سگ‌ها پرهیز کرد؛ چراکه این غذاها جدای از اینکه ارزش غذایی خود را از دست داده‌اند، در فرایند چاقی در سگ‌ها نیز نقش مهمی دارند.

معاینه در فواصل زمانی معین

لازم است برای پیشگیری از چاقی در سگ‌ها، به طور مرتب و در فواصل زمانی معین، این حیوانات را برای معاینه نزد دامپزشک برد تا چکاب صورت گیرد؛ چراکه گاهی دلیل چاقی در سگ‌ها نوعی بیماری همچون دیابت است که ضرر آن، از چاقی نیز بیشتر است و حتی ممکن است سبب مرگ این حیوانات نیز شود.

سخن پایانی

چاقی در سگ‌ها یک مشکل جدی و پرخطر است که نباید به سادگی از آن غفلت کرد. اضافه وزن و چربی در بدن سگ‌ها می‌تواند منجر به بیماری‌های مزمن، کاهش کیفیت زندگی و حتی کاهش طول عمر آن‌ها شود. توجه به تغذیه مناسب، فعالیت‌های ورزشی منظم و مشاوره دامپزشک در این زمینه از اهمیت بسیاری برخوردار است. با کنترل وزن و جلوگیری از اضافه وزن می‌توان به سگ‌های عزیزمان زندگی سالم و شادابی را هدیه داد و از بروز عوارض خطرناک جلوگیری کرد. به خاطر داشته باشیم مراقبت از سلامت سگ‌ها به همان اندازه مهم است که مراقبت از سلامت خودمان.