بی‌حالی سگ نشانه چیست و چطور آن را درمان کنیم؟

ضعف و بی‌حالی سگ یکی از شایع‌ترین موارد مراجعه این حیوانات دوست‌داشتنی به دامپزشکی است. اگر سگ پرانرژی و شیطان شما به یک‌باره دیگر هیجان سابق خود را ندارد و فعالیت‌های بدنی‌اش افت شدیدی پیدا کرده، می‌تواند برای شما زنگ خطری باشد. به‌خصوص اگر سگ شما جوان بوده و پای عوارض ناشی از کهولت سن در میان نباشد!

بی‌حالی سگ می‌تواند دلایل زیاد و بسیار متفاوتی  داشته باشد. گاهیاوقات خستگی و دردهای مزمن علت آن است، گاهی عفونت و مسمومیت‌های غذایی و بعضی‌اوقات هم بالارفتن سن سگ که به دلیل بروز مشکلاتی همچون آرتروز استقامت او به‌طور چشم‌گیری کاهش پیدا کرده و کاملا طبیعی است.

اما وظیفه شما به‌عنوان صاحب سگ چیست؟ برای آن که حیوانی شاد و سلامت داشته باشید، باید علاوه‌بر معاینات دوره‌ای حیوان و رسیدگی به نیازهای غذایی، کاملا رفتار و حرکات او را در نظر بگیرید و هرگونه مورد غیر عادی را پیگیری کنید. اگر سگ خانگی شما به یک‌باره دچار افت شدید انرژی شده و یا هربار به او سر می‌زنید خواب است، مطالب گفته شده در این مقاله برای شماست! ما در این مقاله به‌طور مفصل به انواع دلایل ابتلای بی‌حالی سگ، نحوه تشخیص و اقدامات لازم برای درمان آن پرداخته‌ایم. برای گرفتن پاسخ سوالات خود حتما تا انتها آن را مطالعه کنید.

تشخیص علائم بی‌حالی سگ‌ها

حیوانات از جمله سگ‌ها برخلاف انسان‌ها که احساسات زیادی را تجربه می‌کنند و این احساسات تاثیر مستقیم و ویژه‌ای بر روی کیفیت زندگی‌شان دارد، عموما یک زندگی نسبتا قابل پیش‌بینی دارند که برایشان بسیار خوشایند است. از این رو هرگونه تغییرات در رفتار و نحوه زندگی آن‌ها حاکی از وجود یک عامل ناخوشایند است.

اما بی‌حالی چیست؟ به‌طور کلی رخوت و سستی یا از دست دادن انرژی و اشتیاق حیوان به بی‌حالی تعبیر می‌شود. سگ، حیوانی قوی و پرجنب‌وجوش است و غذاخوردن اصلی‌ترین فعالیت مورد علاقه‌اش به شمار می‌رود. اگر حیوان دلبند شما همانند گذشته غذا نمی‌خورد و حتی با غذاهای مورد علاقه‌اش مثل مرغ پخته یا تشویقی‌های مخصوصش هم به غذاخوردن تشویق نمی‌شود، حتما مشکلی وجود دارد!

در مورد از دست دادن انرژی نیز می‌توان گفت که بعضی سگ‌ها ذاتا تنبل‌اند و انرژی نسبتا کمی دارند. نژادهایی همچون بولداگ، پاگ و یا باست هوند نسبت به نژادهایی مانند داشهوند، سیبرین هاسکی و جک راسل تریر از سطح انرژی کمتری برخوردارند. هم‌چنین سگ‌های سالمند و یا آن‌هایی که اضافه‌وزن دارند، فعالیت و جنب‌وجوش کمتری نسبت به سایر سگ‌ها دارند، مخصوصا توله‌سگ‌ها که تمام وقت علاقه به بازی‌کردن دارند. اما درباره سایر سگ‌هایی که هیچ یک از این شرایط را ندارند، ضعف و بی‌حالی سگ می‌تواند دلیل اصلی تمام این افت انرژی‌ها باشد. در ذیل به بررسی کامل علل ابتلا به بی‌حالی سگ‌ها خواهیم پرداخت.

نشانه‌های بی‌حالی در سگ

بی‌حالی سگ یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که هر سگی می‌تواند آن را تجربه کند، عارضه‌ای است که به یک‌باره و ناگهانی رخ داده و در طول زمان، مثلا طی یک سال به وجود نمی‌آید. این عارضه، نشانه‌های زیادی دارد از جمله:

• خوابیدن بیشتر از حد معمول:

تغییر در عادات خوابیدن که بیش از یک یا دو روز طول بکشد، فراتر از یک خستگی ساده است و یکی از علائم مهم بی‌حالی سگ محسوب می‌شود. به‌طور طبیعی، سگ‌های بالغ روزانه 12 تا 14 ساعت از زمان خود را می‌خوابند و این ساعات خواب در توله سگ‌ها، به علت نیاز بیشتر آن‌ها به استراحت به 18 تا 20 ساعت در روز می‌رسد. اگر سگی بیش از این ساعات گفته شده خواب باشد، امری غیر طبیعی است.

• از دست دادن اشتها:

همان‌طور که گفتیم، غذاخوردن یکی از لذت‌بخش‌ترین فعالیت‌ها برای یک سگ است. اگر سگی به غذاهای پرطرفدار بین این موجودات مانند مرغ پخته، ماهی آزاد، تخم‌مرغ خام و یا غذای خاص مورد علاقه‌اش پاسخ منفی می‌دهد، می‌تواند ناشی از ضعف مفرط و بی‌حالی سگ باشد. البته برخی از سگ‌ها ممکن است برای جلب توجه از خوردن غذا، آن هم غذاهای مخصوص سگ سر باز بزنند.

• عدم نوشیدن آب:

کمبود آب بدن می‌تواند برای سگ‌ها، به ‌ویژه سگ‌های کوچک یا سگی که قبلا بیمار بوده، خطرناک باشد.

• گیجی:

زمانی‌که یک سگ به بی‌حالی مفرط دچار باشد، سردرگم بوده و به کندترین حالت ممکن نسبت به محرک‌های مختلف از جمله سروصدا یا بو واکنش نشان می‌دهد.

• بی‌توجهی به صاحب‌شان:

سگ‌، حیوان بسیار باوفا و اطاعت‌پذیری است اما زمانی‌که به بی‌حالی دچار شده باشد، می‌تواند نسبت به دستورات شما بی‌اعتنایی کند و یا به استقبال شما نیاید.

• بی‌علاقگی نسبت به فعالیت‌ها و سرگرمی‌های گذشته:

سگ خود را به دقت زیر نظر بگیرید. اگر دیدید که همانند سابق از اسباب بازی‌هایش لذت نمی‌برد و یا علاقه‌ای به پیاده‌روی و تفریح ندارد، احتمال ابتلا به بی‌حالی و ضعف بالاست. به تمامی علل بالا اگر عوارض گوارشی همچون اسهال و استفراغ سگ را هم اضافه کنید، احتمال بی‌حالی سگ قوت می‌گیرد و باید سریعا حیوان را به دامپزشک رساند.

علت بی‌حالی سگ

مسائل زیادی می‌تواند در بی‌حالی سگ دخیل باشد. گاهی‌اوقات تغذیه نادرست می‌تواند دلیل این عارضه باشد، گاهی عفونت‌های ویروسی و یا حتی بیماری‌های متابولیکی. در ادامه به طبقه‌بندی این علل و توضیح مفصل آن‌ها خواهیم پرداخت:

عفونت‌ها:

عفونت‌ها از هر نوعی، ویروسی یا باکتریایی می‌تواند علت بی‌حالی سگ باشد. یکی از نشانه‌های بارزی که می‌توان علت بی‌حالی سگ را عفونت تشخیص داد، بی‌حالی و ضعف به همراه تب‌کردن حیوان است.

• عفونت پارو ویروس:

این عفونت که مخزن آن مدفوع حیوان به شمار می‌رود، موجب بروز علائمی مانند استفراغ سگ، بی‌حالی، اسهال و درد شکمی در سگ می‌شود. درمان این نوع عفونت مراحل مختلفی دارد که مصرف داروهای ضد تهوع و آنتی بیوتیک یکی از آن‌هاست. تجویز این داروها برای حیوان باید با احتیاط زیادی صورت بگیرد. از این رو سرخود و بدون تجویز دامپزشک این کار را انجام ندهید.

• عفونت دیستمپر:

بیماری دیستمپر سگ که در زبان عامه به آن “هاری” نیز گفته می‌شود، علائم بالینی بسیار متفاوتی دارد و شامل تب، سرفه، بی‌حالی، ضعف و ترشحات چشم و بینی است. این علائم در صورتی که ادامه پیدا کنند، می‌توانند منجر به بروز مشکلات عصبی در حیوان شوند. تشخیص این نوع عفونت به دلیل تنوع نشانه‌ها و تفاوت آن در هر نژادی از سگ بسیار مشکل است. از این رو برای تشخیص علت بی‌حالی سگ و درمان مناسب باید به دامپزشک مراجعه کرد.

• عفونت کنل:

عفونت کنل یک بیماری تنفسی مسری است که از راه هم‌نوعان یک سگ به آن انتقال پیدا می‌کند. عفونت کنل نشانه‌های آزاردهنده‌ای همچون سرفه‌های خشک و بی‌حالی سگ را در پی دارد. از جمله درمان‌های رایج برای درمان عفونت کنل می‌توان به مصرف داروهای ضد سرفه، آنتی‌بیوتیک و برونکودیلاتورها اشاره کرد که نوع آن با توجه به شدت سرفه و تب معین می‌شود.

• عفونت هارت ورم:

پشه‌ها، این موجودات ریزی که بعضا به چشم ما نمی‌آیند، می‌توانند در انتقال بسیاری از بیماری‌ها به ما یا حیوانات نقش به‌سزایی داشته باشند. عفونت هارت ورم یکی از بیماری‌های منتقله توسط حشرات موذی به‌ویژه پشه‌هاست که علائمی نظیر بی‌حالی، تب، ضعف شدید و افسردگی را در سگ ایجاد می‌کند.

در واقع پشه با مکیدن خون حیوان و بعضا انتقال خون کثیف یکی از آن‌ها به دیگر سگ‌ها، موجب عفونت عروق و بی‌حالی سگ می‌شود. برای درمان عفونت هارت ورم معمولا از تجویز داروهای خوراکی اجتناب کرده و به جای آن از آمپول استفاده می‌کنند. چرا که روند بهبودی در این نوع عفونت کمی از بقیه بیشتر است و مصرف طولانی مدت داروهای خوراکی می‌تواند به اختلالات گوارشی و آسیب‌های زیادی منجر شود.

بیماری‌های متابولیک:

علاوه‌بر عفونت‌ها طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مزمن نیز می‌توانند سگ‌ها را ضعیف یا مضطرب کنند. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

• نارسایی آنژین صدری:

این بیماری که یکی از مشکلات قلبی محسوب می‌شود، یکی از مهم‌ترین علت بی‌حالی سگ خصوصا نژاد هاسکی محسوب می‌شود. زمانی‌که قلب سگ قادر به تامین انرژی کافی در بدن نباشد، باعث افت انرژی و ایجاد بی‌حالی سگ شده و می‌تواند با بدتر شدن شرایط، به نارسایی احتقانی قلب تبدیل شود.

سکته قلبی و کاهش تحمل برای ورزش، اولین علامت نارسایی قلبی در سگ‌ها بوده و در صورت تبدیل آن به نارسایی آنژین صدری، احتمال بروز علائم دیگری چون از دست دادن اشتها، سرفه و تنفس سریع و سطحی افزایش پیدا می‌کند. در این حالت به‌طور آشکاری بی‌حالی و ضعف شدیدی بر سگ غالب می‌شود. در صورت بروز چنین مشکلی مراجعه سریع به دامپزشک اولین و مهم‌ترین کاری است که می‌توانید برای سگ دلبند خود انجام دهید. چرا که قلب، عضوی حیاتی است و دامپزشک باید داروهای لازم را برای حیوان تجویز کند. عموما برای درمان نارسایی احتقانی قلب سگ داروهای قلبی، دیورتیک‌ها (داروهای ادرار آور) و تغییرات رژیم غذایی حیوان توصیه می‌شود.

• مشکلات کبدی:

کبد به‌عنوان یک عضو پاکسازی‌کننده نقش به سزایی در سلامت سگ شما دارد. زمانی که این ارگان حیاتی در عملکرد خود با مشکل مواجه شود، بی‌حالی و ضعف شدیدی بر حیوان غالب می‌شود. به‌طوری که اگر مشکلات کبدی در اسرع وقت درمان نشوند، می‌توانند حتی منجر به تلف‌شدن سگ دلبندتان شود. علائم اولیه مشکلات کبدی در سگ‌ها شامل بی‌حالی و بی‌اشتهایی سگ و زردی یا سفیدی بیش از اندازه چشم‌هاست. همچنین گاها مشکلات گوارشی مثل نفخ معده نیز گزارش شده است. سگ‌ها در این مواقع بیش از هر زمان دیگری به مراقبت و پرستاری ویژه شما احتیاج دارند.

• دیابت:

شاید برایتان غیر قابل تصور باشد اما حیوانات نیز همانند ما می‌توانند به دیابت یا کم‌شدن قند خون مبتلا شوند. دیابت (افزایش قند خون) در سگ‌ها با نشانه‌ای همچون آرامش زیاد، تشنگی بیش از حد، کاهش وزن و تغییرات اشتها همراه است. برای تشخیص بیماری کافیست تا سگ خود را به دقت زیر نظر گرفته و میزان مصرف آب روزانه او را اندازه بگیرید. هرگونه افزایش مصرف آب بدون هیچ‌گونه دلیلی همچون گرما می‌تواند نشان از ابتلا به دیابت سگ باشد. دامپزشک عموما برای درمان دیابت در سگ‌ها تزریق انسولین به همراه کنترل رژیم غذایی را توصیه می‌کنند.

• کاهش قند خون (هیپو گلیسمی):

نقطه مقابل دیابت یعنی هیپو گلیسمی، می‌تواند موجب بی‌حالی سگ و یا حتی تشنج او شود. دامپزشک برای درمان افت قند خون سگ بسته به عامل افت قند خون و میزان آن، راهکارهای متفاوتی ارائه می‌هد. مثلا برای درمان کوتاه‌مدت عموما دادن شربت ذرت به‌صورت خوراکی یا تزریق گلوکز به‌صورت وریدی را توصیه می‌کنند اما برای درمان قطعی این بیماری نیاز به مراقبت‌های ویژه و اصلاح رژیم غذایی است. همچنین توجه داشته باشید در طی مدت درمان نباید سگ خود را خسته کنید.

• کم‌کاری تیروئید:

کاهش ترشح هورمون‌های غده تیروئید علاوه‌براین که باعث اضافه وزن سگ می‌شود، می‌تواند به ریزش مو و بی‌حالی سگ نیز منجر شود.

دلایل دیگر  بی‌حالی سگ:

علاوه‌بر عفونت‌های منتقله به سگ و یا بیماری‌های مزمن که موجب بی‌حالی حیوان می‌شود، علل بسیار دیگری هم وجود دارند که منجر به بروز بی‌حالی سگ می‌شوند؛ مثل:

• گاسترو آنتریت هموراژیک:

این بیماری باعث التهاب دستگاه گوارش در سگ‌ها، استفراغ و اسهال خونی می‌شود. درمان گاستروآنتریت از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است؛ چرا که عدم درمان آن می‌تواند بسیار کشنده باشد.

• نفخ شکم:

از اصول تغذیه درست حیوان خانگی این است که آن غذای خشک سگ در حجم کافی بتواند تمامی نیازهای غذایی حیوان را برطرف کند. غذاخوردن بیش از اندازه نه تنها مفید نیست بلکه موجب بزرگ‌شدن و چرخش معده سگ در اطراف شده و می‌تواند یکی از علل بی‌حالی حیوان باشد. درباره تحرک بیش‌ازحد بعد از غذا نیز همین‌طور است.

• افزایش سن:

در سگ‌ها با بالارفتن سن، کیفیت خواب شبانه به شدت افت پیدا می‌کند. سگ پیر شما دائما از خواب بیدار شده و همین موضوع موجب می‌شود تا در طول روز خسته بوده و ساعات زیادی بخوابد. همچنین با افزایش سن، مشکلاتی نظیر آرتروز و مشکلات مفصلی، افزایش وزن و خستگی رخ می‌دهد که مجموع این‌ها به فعالیت کمتر و بی‌حالی حیوان منجر می‌شود.

• افسردگی:

این حیوانات با وفا نیز مثل ما در شرایطی که با بیماری‌های روحی نظیر افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، انرژی‌شان به شدت افت کرده و آن جنب‌وجوش سابق را نخواهند داشت. از جمله مسائلی که می‌تواند سگ‌ها را به شدت ناراحت کرده و به افسردگی آنان منجر شود، عبارت است از: از دست دادن صاحب یا حیوانی که علاقمند به دوست شدن با آن بودند، بچه‌دار شدن صاحب‌شان، عدم درمان مشکلات پوستی سگ و طولانی‌شدن روند درمان آن، اضافه‌شدن یک حیوان خانگی دیگر به خانه و یا حتی نقل مکان به منزلی جدید.

همچنین درصورتی که با سگ دلبندتان وقت نگذرانید و سرگرمی برایش دست و پا نکنید، این هم می‌تواند دلیلی برای افسردگی او باشد. برای درمان افسردگی سگ و رفع بی‌حالی او عموما نیازی به مراجعه به دامپزشک نیست. شما می‌توانید با محبت‌کردن و وقت گذراندن بیشتر با حیوان به بهبودش کمک کنید.

• ترس:

بسیاری از اوقات بی‌حالی و عدم فعالیت سگ می‌تواند ناشی از ترس او باشد. زمانی که سگ به تازگی به محیطی جدید وارد می‌شود، ممکن است به دلیل ترس از صاحبش بی‌حال باشد. حتی صداهای بلند مثل صدای ترقه یا آژیر ماشین هم می‌تواند سگ‌ها را بترساند. لازم به ذکر است که بی‌حالی ناشی از ترس، چندان جدی نیست و عموما به سرعت ظاهر شده و سریع هم از بین می‌رود اما گاهی‌اوقات ممکن است ادامه‌دار باشد.

• درد:

سگ‌ها معمولا درد را بروز نمی‌دهند. این حیوانات صبور، هنگام دردکشیدن علاقه‌ای به فعالیت یا ورزش ندارند و مکان استراحت خود را ترک نمی‌کنند. همچنین اشتهای حیوان به شدت کاهش یافته و تمایلی به خوردن آب یا غذا ندارند. احساس درد در سگ‌های بالغ عموما به دلیل پارگی رباط‌های زانو رخ داده که حتی می‌تواند منجر به لنگ زدن حیوان نیز شود. درباره سگ‌های مسن نیز احساس درد ناشی از مشکلات مفصلی همچون آرتریت و آرتروز است.

• استرس:

سگ‌ها درعین‌حال که صاحبان‌شان را بسیار دوست دارند و بسیار باوفایند، اما حیواناتی بسیار حساس هستند. این حیوان در برابر عوامل استرس‌زایی مثل نقل مکان به خانه‌ای جدید، از دنیا رفتن صاحب یا دوست مورد علاقه‌شان و یا حتی تغییر ساعات کاری شما بسیار حساس‌اند و ممکن است دچار بی‌حالی و ضعف شوند. حتما با بروز هر یک از این اتفاقات، مراقب تغذیه و سلامت حیوان دلبندتان باشید و در صورت ظهور هرگونه علامت با دامپزشک تماس بگیرید تا از افسردگی و بی‌حالی او جلوگیری کنید.

• بیماری لایم:

کنه‌های آلوده می‌توانند این بیماری را به سگ‌ها منتقل کنند که باعث التهاب مفاصل و بیماری کلیوی شوند.

• بیماری کلیه:

این بیماری که ممکن است در اثر عوامل مختلف محیطی و بدنی زیادی ایجاد شود، یکی از علل بی‌حالی به شمار می‌آید. نارسایی کلیه بیشتر در سگ‌های مسن دیده می‌شود.

• چاقی:

یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌حالی و عدم تحمل ورزش بین سگ‌ها چاقی است. علاوه‌براین سگ‌هایی که وزن زیادی دارند، بیشتر در معرض مشکلاتی مثل بیماری‌های قلبی، سرطان، دیابت و آرتروز قرار می‌گیرند.

موارد زیر نیز از دیگر علل بی‌حالی در سگ‌ها به شمار می‌روند.

• تومورها
• بیماری انگلی سگ مثل کرم قلب
• عوارض جانبی برخی داروها
• کم خونی
• اسهال سگ
• نیش مار
• مشکلات غده مقعدی
• سوء تغذیه
• ضربه و تروما
• مسمومیت با خوراکی‌هایی مانند سیر و پیاز

درمان بی‌حالی سگ

برای درمان بی‌حالی سگ یک نسخه یکسان وجود ندارد که بتوان برای همه آن‌ها تجویز کرد. بلکه همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، علل ابتلا به بی‌حالی بسیار متنوع بوده و بسته به علت، سن و سال حیوان، نژاد سگ و شدت بی‌حالی باید راهکار مناسب را انتخاب کرد.

بی‌حالی سگ دلبندتان به هر علتی که رخ دهد، مستلزم معاینه حیوان توسط دامپزشک بوده و نباید سرخود به حیوان چیزی خوراند حتی زمانی که درد دارد. چرا که برخی داروهای انسانی همانند داروهای مسکنی چون استامینوفن و ایبوپروفن برای این حیوانات سمی بوده و می‌تواند باعث مشکلات شدید دستگاه گوارش، اختلال خونی کبدی و حتی مرگ سگ شود.

همچنین طیف وسیعی از داروهایی که برای سگ تجویز می‌شود، می‌تواند باعث کاهش میل جنسی و یا حتی ضعف بیشتر شوند. بنابراین باید جانب احتیاط را رعایت و با دامپزشک مشورت کرد.

شایان ذکر است که در طی دوره درمان اگر مدتی پس از شروع یک داروی جدید یا استفاده از روش‌های درمانی دیگر متوجه ضعف بیشتر سگ شدید، حتما به دامپزشک اطلاع دهید.