هر آنچه باید درباره واکسیناسیون سگ بدانید!
به همان اندازه که واکسیناسیون انسان اهمیت دارد، در دنیای سگها نیز این امر مسئلهای مهم است و چشماندازی را به سلامتی دارد. واکسیناسیون راهی عالی برای مصونیت سگ شما در برابر برخی از بدترین بیماریهای عفونی است و مطمئن باشید تا آنجا که امکان دارد، ایمن است. بیماریهای بسیار خطرناکی سگها را در سراسر دنیا تهدید میکند، اما خبر خوب این است، که بهکمک واکسیناسیون سگ خانگی میتوان از این بیماریهای مسری و کشنده پیشگیری کرد و موجب حفظ وضعیت سلامتی سگ شما در برابر بیماریهای ویروسی و گاهی باکتریایی شد.
چرا سگها به واکسیناسیون نیاز دارند؟
واکسیناسیون و واکسنهای تقویتی سگها نقشی بزرگ و اساسی در محافظت از سگ شما در برابر بیماریهای بسیار خطرناک و بالقوه کشنده مانند پاروویروس، هپاتیت و سرفه لانه ایفا میکند. همانطور که میدانید، واکسنها مقدار کمی از باکتری یا ویروس را به سگ شما میدهند که باید علیه آن واکسینه شود. این معمولاً یک سویه اصلاح شده یا مرده از ویروس مدنظر بوده که کاملاً بیضرر است.
واکسیناسیون سگها سیستم ایمنی بدن آنها را در مقابل ویروس یا باکتری مقاوم میکند و سیستم آنها را برای شناسایی و حمله به آن نوع ویروس، آموزش میدهد؛ یعنی اگر آنها در آینده با این نوع از بیماری مواجه شوند و بدن آنها درگیر مبارزه با ویروس شود، سیستم ایمنی این حیوان میتواند با موفقیت با آن ویروس مبارزه کند و بدن سگ را از حمله شدید ویروس، ایمن و سالم نگه دارد. نیاز به واکسیناسیون در سگها مانند نیاز به آب و غذا حیاتی و لازم است.
دامپزشکها توصیه میکنند سگها را زمانی واکسینه کنید که توله هستند؛ زیرا این عمل در این بازه زمانی به محافظت از جامعه بزرگ سگها کمک میکند و خطر عفونت و بیماری را برای سگهای اطراف منطقه کاهش میدهد.
واکسنهای ضروری سگها
واکسیناسیون سگها به دو دسته اصلی و غیراصلی تقسیم میشوند. دامپزشکها و متخصصان توصیه میکنند، واکسنهای اصلی حتماً تزریق شوند. در ادامه لیست واکسیناسیون ضروری سگها بیان شده است:
- هاری
- دیستمپر
- پاروویروس
- آدنوویروس (هپاتیت سگ)
واکسنهای غیرضروری سگها
- بیماری لایم
- بوردتلا
- لپتوسپیروز (فراموش نکنید که این واکسن گاهی اوقات در واکسنهای ترکیبی با واکسنهای اصلی گنجانده شده و تزریق میشود).
- آنفولانزای سگ
- پاراآنفلوانزا
- آدنوویروس داخل بینی
تعدادی از واکسنهای غیراصلی مانند بوردتلا، لایم و لپتوسپیروز باکتریایی هستند؛ یعنی نرخ کارایی پایین همراه با واکنشهای جانبی بالا دارند؛ بنابراین باید بهندرت از آنها استفاده کرد.
برنامه واکسیناسیون سگ خانگی
سگها باید اولین واکسیناسیون خود را در هفته هشتم دریافت کنند. معمول است که این واکسنها را از طریق پرورشدهنده انجام دهند. همیشه سابقه واکسیناسیون سگ خود را قبل از بردن این حیوان به خانه بررسی کنید. همچنین آنها باید دومین مجموعه واکسیناسیون خود را در هفته ۱۲ و سومین واکسن را در هفته ۱۶ دریافت کنند. مهم است که تولهسگ خود را با سگهای واکسینهنشده مخلوط نکنید، تا زمانی که تمام واکسنهای خود را انجام داده و کاملاً محافظت شوند. این پرهیز باید تا دو هفته پس از واکسیناسیون ادامه یابد.
تولهسگها به کدام واکسن نیاز دارند؟
تولهسگها بهویژه در برابر بیماریهای جدی مانند پاروویروس و دیستمپر سگ آسیبپذیر هستند؛ بنابراین بسیار مهم است که دوره اولیه سه واکسن را دریافت کنند. در ادامه واکسنهایی که تولهسگها نیاز دارند، بیان شدهاند.
واکسن دیستمپر: دیستمپر یک بیماری ویروسی است که تأثیری منفی بر سیستم تنفسی، گوارشی و عصبی سگ شما دارد و در بسیاری از موارد، کشنده است. مسئله نگرانکننده درباره دیستمپر این است که این بیماری بسیار مسری و قابل انتقال است؛ بنابراین واکسینهکردن تولهسگ مهم است. برخی از علائم بیماری دیستمپر عبارتاند از:
- تب و دمای بالای بدن
- تعداد کم گلبولهای سفید خون
- واکنش منفی دستگاه گوارش
- مشکلات تنفسی
- عوارض عصبی
بهمنظور جلوگیری از عفونت دیستمپر، بسیار مهم است که تولهسگ خود را در ۶ تا ۸ هفتگی با واکسن ویروس زنده اصلاحشده واکسینه کنید. واکسن اضافی نیز باید ۳ تا ۴ هفته بعد از آن تا زمانی که تولهسگ شما حدوداً در ۱۶ هفتگی خود باشد، تزریق شود. واکسیناسیون سگها در سنین پایین از درگیری با این بیماری خطرناک جلوگیری میکند.
واکسن پاروویروس: پاروویروس یکی دیگر از ویروسهای بسیار مسری است که میتواند تأثیری جدی بر سگهای جوانی داشته باشد که واکسینه نشدهاند. هنگامی که پاروویروس تولهسگهای جوان و واکسینهنشده را آلوده میکند، اغلب به بیماری گوارشی منجر میشود که میتواند علائمی مانند استفراغ، بیحالی و بیاشتهایی ایجاد کند. علائم دیگر شامل اسهال سگ، تب و درد و نفخ شکم است.
پاروویروس با معاینه فیزیکی و آزمایش آنتیژن مدفوع تشخیص داده میشود. گفتنی است پس از ابتلای سگ شما، درمان قطعی برای پاروویروس وجود ندارد؛ با این حال میتوان با واکسینهکردن تولهسگ خود از پاروویروس پیشگیری کرد. تولهسگها باید در ۶ تا ۸ هفتگی، ۱۰ تا ۱۲ هفتگی و ۱۴ تا ۱۶ هفتگی با این واکسن واکسینه شوند. یک سال بعد از آخرین واکسن، باید سگ خود را برای یک واکسن تقویتی ببرید. بعد از این تقویتکننده یک ساله، باید هر سه سال یکبار سگ خود را ببرید تا یک واکسن تقویتکننده پاروویروس دیگر به او تزریق کنید.
واکسن DHPP: این واکسن درواقع به مجموعهای از بیماریها یا ویروسهایی که سگها را مبتلا میکند، اشاره دارد. DHPP مخفف دیستمپر، هپاتیت (آدنوویروس)، پاراآنفلوآنزا و پاروویروس است که چهار مورد از بزرگترین نگرانیها در مورد واکسیناسیون تولهسگها هستند. درواقع این واکسیناسیون سگ یک واکسیناسیون چندگانه است. درحالیکه تولهسگ شما در ۶ تا ۸ هفتگی باید واکسنهای انفرادی دیستمپر و پاروویروس را دریافت کند، واکسن دوم و سوم برای دیستمپر و پاروویروس، از طریق واکسن DHPP انجام میشود.
با توجه به اینکه اولین سری واکسن DHPP بهعنوان سری ۲ و ۳ برای دیستمپر و پارو استفاده میشود، تولهسگ شما نیز پس از آن هر ۱ تا ۲ سال یکبار نیاز مجدد به تزریق واکسن DHPP دارد. هپاتیت سگ بسیار مسری است و ممکن است در حیوانات وحشی از جمله روباه، خرس و همچنین گرگ نیز دیده شود. شیوع دورهای نیز میتواند به مشکلات جدی برای سرپرست حیوان خانگی منجر شود؛ بنابراین واکسیناسیون مداوم را جدی بگیرید.
واکسن هاری: هاری یکی از بزرگترین نگرانیهای سرپرست حیوانات خانگی است؛ زیرا بیماری بسیار کشندهای است و تقریباً هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد. عفونت هاری زمانی اتفاق میافتد که حیوان مبتلا به این بیماری از جمله راکون، خفاش و روباه با سگ شما تماس پیدا کند؛ بنابراین تولهسگها برای محافظت در برابر هاری در ۱۶ تا ۱۸ هفتگی واکسن هاری را دریافت میکنند. واکسن دوم نیز در ۱۲ تا ۱۶ ماهگی و واکسن سوم در ۱ تا ۳ سالگی تزریق میشود. واکسن هاری ویروسی غیرفعال و کشتهشده دارد؛ بنابراین خطر ابتلای سگ شما به هاری در اثر واکسینهشدن وجود ندارد. واکسن هاری باید هر ۱ تا ۳ سال یکبار تقویت شود.
مزایای واکسیناسیون سگ
واکسیناسیون سگها مزایای گستردهای دارد. مهم نیست نژاد سگ خانگی شما چه باشد، واکسیناسیون سگ نگهبان و ژرمن یکی است؛ زیرا هر دو را یک بیماری تهدید میکند و برای هر دو مزیتهای یکسانی وجود دارد، که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
این واکسن از بیماریهای جدی جلوگیری میکند. پیشگیری از بیماری احتمالاً واضحترین و مهمترین دلیل برای واکسیناسیون چندگانه سگ است. همچنین سایر حیوانات خانگی را ایمن نگه میدارد. یکی از سرگرمکنندهترین چیزها درباره صاحب سگ بودن، جامعه و دوستیهایی است که در پارک سگها، در جلسات با صاحبان حیوانات خانگی دیگر و حتی در خیابان ایجاد میکنید؛ پس واکسینهشدن برای ایمنی سگ شما و دیگر سگها الزامی است. این مسئله موجب جلوگیری از شیوع و پیشگیری بیماریهای خطرناک میشود.
واکسنها همیشه ارزان نیستند، اما هزینه آنها کسری از هزینههای دارو، درمان و صورتحسابهای دامپزشکی مرتبط با شناسایی و درمان بیماری و بیماری جدی است.
واکسیناسیون سگها شما را نیز ایمن نگه میدارد. میدانیم که شما حاضرید هر کاری که لازم است انجام دهید تا سگ خود را سالم نگه دارید و امیدواریم تاکنون یاد گرفته باشید که واکسیناسیون بخش بزرگی از این کار است. با این حال، واکسیناسیون علاوه بر مراقبت از دوستان خود میتواند از شما و خانوادهتان در برابر بیماریها، میکروبها و حتی بیماریهایی که حیوانات خانگی منتقل میکنند، محافظت کند.
عوارض جانبی بعد از واکسیناسیون سگ
نکته بسیار مهم این است که نباید سگها را بیش از اندازه واکسینه کرد؛ زیرا این کار میتواند برای این حیوان بسیار خطرناک باشد. همانطور که میدانید، همه واکسنها دارای عوارض جانبی بالقوه هستند که میتوانند از واکنشهای نسبتاً خفیف مانند بیحالی یا درد، تا واکنشهای واقعاً شدید مانند شوک آنافیلاکتیک، بیماریهای خودایمنی و حتی مرگ متغیر باشند. همچنین واکسیناسیون سگ ژرمن میتواند سبب بیماری شود که برای جلوگیری از آن در نظر گرفته شده است. وقتی سگ شما با واکسنهایی که قبلاً زده است، محافظت میشود، واکسینهکردن دوباره او سبب ایمنی بیشتر بدن او نمیشود. همچنین واکسنها مواد دیگری دارند که بهطور بالقوه برای سگ شما مضر هستند؛ پس سعی کنید به دستور دامپزشک و به اندازه واکسیناسیون سگ را انجام دهید.
عوارض جانبی بعد از واکسیناسیون سگها
- احساس خستگی
شایعترین واکنشهای واکسن در سگها، بیحالی سگ و درد است که ممکن است با تب خفیف همراه باشد. این مسئله به این دلیل است که سیستم ایمنی سگ بهصورت موضعی به تزریق واکسن واکنش نشان میدهد و درنتیجه دمای بدن او را بالا میبرد. وادارکردن سیستم ایمنی برای پاسخدادن، هدف واکسیناسیون است. پس از دریافت واکسن، اگر سگ شما در آینده با پاتوژن تماس پیدا کند، سیستم ایمنی بدن او میتواند بهسرعت و مؤثر پاسخ دهد که احتمال ابتلا به بیماری جدی را کاهش میدهد.
خوشبختانه بیشتر سگها بعد از واکسیناسیون سگهای خانگی ظرف یک یا دو روز به حالت عادی خود بازمیگردند. واکسیناسیون سگ هاسکی، سگ نگهبان و سگ ژرمن نیز مانند بقیه نژادها همراه تب خفیف است؛ پس اگر سگ شما که این نژادهاست، بعد از واکسیناسیون تب خفیف دارد، اصلاً نگران نباشید و اگر درد یا بیحالی شدیدتر یا طولانیمدت دارد، با دامپزشک خود تماس بگیرید. آنها ممکن است داروهایی تجویز کنند که به تولهسگ شما کمک کند احساس بهتری داشته باشد.
- تودهها و برآمدگیها
هنگامی که واکسن زیر پوست یا داخل عضله تزریق میشود، ممکن است یک برآمدگی کوچک، سفت و متورم در محل ایجاد شود که دلیل آن، تحریک موضعی و هجوم سلولهای ایمنی به آن ناحیه است. این توده ممکن است تاحدودی در لمس حساس باشد، اما نباید رشد کند یا با گذشت زمان دردناکتر شود. اگر تورم ادامه یابد، دامپزشک شما ممکن است بخواهد آزمایشهایی را برای ارزیابی احتمال گرانولوم واکسن انجام دهد. تودهها و برجستگیهای معمولی مرتبط با واکسنها طی چند هفته برطرف میشوند، اما اگر این اتفاق نیفتاد حتماً با دامپزشک خود تماس بگیرید.
- آنافیلاکسی
یکی از ترسناکترین عوارض واکسن واکنش آلرژیک بالقوه و تهدیدکننده زندگی به نام آنافیلاکسی است. بلافاصله پس از واکسیناسیون (معمولاً چند دقیقه تا چند ساعت) سگی که تحت آنافیلاکسی قرار میگیرد، دچار کهیر، خارش، تورم صورت، علت استفراغ سگ، اسهال یا مشکل در تنفس میشود که اگر این اتفاق افتاد باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
- عفونت یا آبسه
هر نوع تزریق میتواند به عفونت های قارچی سگ یا آبسه منجر شود که در آن، باکتریها از طریق پوست و بافتهای زیرین وارد بدن میشوند. علائمی که باید مراقب آنها بود، عبارتاند از تغییر رنگ پوست، ناراحتی، ترشح و تورم. اگر حس کردید سگ شما بیقرار و بیحال است، با دامپزشک تماس بگیرید.
سخن پایانی
ایمنی بدن سگها برای مقاومشدن در برابر بیماریهای خطرناک هاری، دیستمپر و پاروویروس نیاز به واکسینهشدن دارد. با گرفتن هر نوبت واکسن برای تولهسگها میتوان از شیوع این بیماریها پیشگیری کرد. دامپزشکان و متخصصان تزریق شماری از واکسنها را الزامی کردند؛ یعنی تزریق آنها امری ضروری است. فراموش نکنید دریافت واکسن مزایای بسیار زیادی برای سگ و شخص شما دارد. اگر بعد از دریافت واکسن هریک از علائم جانبی خطرناک واکسن را در حالات سگ خود مشاهده کردید، آرامش خود را حفظ کنید و با دامپزشک تماس بگیرید، توجه کنید که مراجعه به مطب در مواقع اضطراری الزامی است و فراموش نکنید که واکسن، راهی هموار و مطمئن برای سلامتی سگها، این موجودات دوستداشتنی است.
نظرات کاربران