علت، علائم و درمان شپش سگ

شپش نوعی انگل خارجی است که روی بدن میزبان زندگی کرده و از پوست مرده یا خون میزبان خود زندگی می‌کند و بدون چسبیدن به بدن یک میزبان قادر به زنده ماندن نیست. با توجه به این موضوع می‌توان نتیجه گرفت تمامی موجودات زنده در معرض خطر شپش قرار دارند. اگر در منزلتان سگ نگهداری می‌کنید ممکن است این مسئله برای شما استرس‌آور و نگران‌کننده باشد و دائماً از بابت این موضوع که حیوان شما در معرض آسیب شپش قرار بگیرد، نگران باشید. بهتر است بدانید این موضوع بیشتر در حیوانات خیابانی، سگ‌های ولگرد که در شرایط غیر بهداشتی زندگی می‌کنند، توله‌سگ‌ها و سگ‌های ضعیف و لاغر که تغذیه خوبی ندارند، رایج است. پس چنانچه حیوان شما وضعیت تغذیه‌ای و بهداشتی خوبی دارد، به احتمال زیاد لازم نیست از بابت شپش نگرانی داشته باشید. با وجود این در این مقاله شما را با شپش سگ و علائم آن آشنا خواهیم کرد تا درصورت آسیب احتمالی به حیوان دلبندتان سریعاً متوجه آن شوید.

انواع شپش سگ چگونه است؟

شپش‌هایی که سگ‌ها را آلوده می‌کنند سه نوع هستند که برای تشخیص آن‌ها بهتر است با این سه نوع آشنایی پیدا کنید. در ادامه انواع شپش سگ‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

انواع شپش در سگ‌ها

• Terichodectes cains یا شپش جونده علاقه بسیار زیادی به جویدن پوست مرده بدن سگ دارد. این نوع شپش می‌تواند روی پوست سگ زندگی کرده و از آن تغذیه کند. البته شپش جونده تنها مختص سگ‌ها نیست، بلکه می‌تواند سایر سگ‌سانان از جمله گرگ‌ها را آلوده کرده و از بدن آن‌ها تغذیه کند. شپش جونده را می‌توان بیشتر در قسمت‌هایی از جمله سر یا پشت گردن سگ‌سانان رؤیت کرد.
• Linognathus setodus یا شپش مکنده نوعی شپش است که از طریق مکیدن خون سگ تغذیه خود را انجام می‌دهد. این نوع شپش بیشتر در سگ‌های موبلند ساکن مناطق سردسیر دیده می‌شود و انواع دیگر سگ‌ها را کمتر آلوده می‌کند.
• Heterodoxus spiniger یا شپش جونده خون‌خوار نوع سوم از انواع شپش سگ است که هم از پوست مرده حیوانات تغذیه می‌کند و هم خون‌خوار بوده و با مکیدن خون سگ تغذیه می‌کند. این نوع شپش بیشتر به سگ‌های ساکن در مناطق گرمسیری حمله می‌کند.

علائم شپش سگ‌ها

شپش سگ علائم مختلفی دارد که در این قسمت شما را با آن‌ها آشنا خواهیم کرد. برخی از علائم شپش سگ شامل موارد زیر هستند:

• خارش بدن

شایع‌ترین علامت وجود شپش در سگ‌ها خارش پوست است. وجود شپش روی پوست سگ‌ها، آزردگی پوستی ایجاد می‌کند و این آزردگی پوست در سگ به خارش بدن منجر می‌شود.

• گاز گرفتن پوست

از آنجا که وجود شپش روی بدن سگ منجر به خارش می‌شود، این امکان وجود دارد که سگ شما برای خاراندن بدن، شروع به گاز گرفتن پوست کند تا از این احساس بد خلاص شود.

• بی‌قراری و آشفتگی در سگ

چنانچه سگ شما بیش‌ازحد بی‌قرار شده است، شاید بهتر باشد این احتمال را در نظر بگیرید که حیوانتان مورد تهاجم شپش سگ قرار گرفته است. شپش در سگ‌ها با گاز گرفتن سگ می‌تواند به آزار حیوان و بی‌قراری او منجر شود.

• تحریک و قرمزی پوست سگ

رابطه انگلی شپش سگ با حیوان شما می‌تواند به آسیب‌های پوستی و ایجاد تحریکات و قرمزی در ناحیه پوست منجر شود که درصورت مشاهده این علامت شاید بهتر باشد به یک دامپزشک برای چکاپ سگ مراجعه کنید.

• خشکی و گره خوردگی موی سگ

مکیده شدن خون بدن سگ توسط شپش یا تغذیه از پوست او منجر به ضعیف شدن پوست و ریشه موها و اختلال در خون‌رسانی به این ناحیه می‌شود. با توجه به این مسئله می‌توان انتظار داشت سگ شما در این حالت، موهایی ژولیده، خشک، گره‌خورده و به هم ریخته داشته باشد.

• ریزش مو در سگ‌ها

همان‌طور که گفتیم، شپش سگ منجر به تضعیف پوست و کاهش خون‌رسانی به ریشه مو و درنتیجه تضعیف موی سگ می‌شود؛ درنهایت ممکن است موهای سگ آلوده دچار ریزش شود. ریزش موی سگ ناشی از شپش بیشتر در اطراف گردن، گوش‌ها، شانه‌ها، بالای کمر و پشت، کشاله ران و مقعد دیده می‌شود.

• کم‌خونی در سگ‌ها

اگر آلودگی در سگ بسیار زیاد باشد و شپش‌ها به‌شدت شروع به خوردن و مکیدن خون سگ کرده باشند ممکن است حیوان شما دچار کم‌خونی سگ شود.

• کاهش وزن در سگ‌ها

شپش‌ها با مکیدن خون سگ شما سبب می‌شوند حیوانتان دچار ضعف و بی‌حالی سگ شده و انرژی خود را از دست بدهد. در موارد شدید ممکن است حیوان شما دچار کاهش وزن شود یا در موارد بسیار شدید در توله‌سگ‌ها رشد حیوان متوقف یا کند شود.

چگونه می‌توان شپش سگ را تشخیص داد؟

تشخیص شپش در سگ‌ها با توجه به علائم گفته‌شده در قسمت قبلی امکان‌پذیر است. در اغلب موارد سگی که مورد حمله و آزار شپش واقع شده است به‌شدت بدن خود را می‌خاراند. این خاراندن ممکن است تا حدی زیاد شود که پوست سگ شما به خونریزی بیفتد. عفونت و ریزش مو از دیگر علائمی هستند که با چشم قابل رؤیت خواهند بود. البته گاه این امکان وجود دارد که شما شپش را روی سطح بدن حیوانتان رؤیت کنید یا حتی در برخی موارد می‌توانید تخم شپش یا رشک را روی موها یا پوست حیوان ببینید. البته شما در زمانی می‌توانید شپش را با چشم خودتان ببینید که قسمت زیادی از بدن حیوان درگیر شده و این مسئله به یک مشکل حاد تبدیل شده باشد.

از جمله قسمت‌هایی از بدن سگ که احتمال رؤیت شپش در آن‌ها بسیار زیاد است می‌توان به قسمت‌های زیرین موهای درهم تنیده، اطراف سر، گردن شانه‌ها، کشاله ران و دم حیوان اشاره کرد. از آنجا که شپش‌ها بسیار رطوبت دوست هستند، می‌توانید آن‌ها را در ناحیه مقعد یا قسمت‌هایی از پوست که دچار زخم شده‌اند مشاهده کنید.

شکل و ظاهر شپش سگ چگونه است؟

شپش‌ها رنگ روشنی دارند که بیشتر به زرد یا قهوه‌ای کمرنگ می‌خورد و به همین دلیل تشخیص آن‌ها از کنه یا کک  که رنگ تیره‌تری دارند، آسان‌تر است. شکل ظاهری شپش‌ها بیضی بوده و تقریباً به اندازه یک دانه کنجد هستند. شپش‌های جونده حرکت و تحرک بیشتری از شپش‌های مکنده دارند و عمدتاً آن‌ها را به‌صورت متحرک مشاهده خواهید کرد. تخم شپش‌ها بیشتر شبیه دانه‌های ماسه است. همچنین تخم شپش ممکن است با شوره سر اشتباه گرفته شود. برای تشخیص تخم شپش از شوره سر به این موضوع توجه داشته باشید که تخم شپش به ساقه مو می‌چسبد و به‌راحتی جدا نمی‌شود. برای اینکه شپش را بهتر بشناسید می‌توانید عکس شپش حیوانات را مشاهده کنید تا با ظاهر این موجودات آشنایی بیشتری پیدا کنید.

علت شپش سگ

شپش‌ها حرکت بسیار کندی دارند و عمدتاً تنها می‌توانند راه بروند یا بخزند. این موجودات به‌هیچ‌وجه قادر به پریدن یا پرواز کردن نیستند؛ درنتیجه تنها راه انتقال آن‌ها انتقال مستقیم است و می‌توان توقع داشت که سگ به‌دنبال تماس با یک سطح آلوده مانند یک سگ آلوده، یک قلاده آلوده یا هر وسیله آلوده دیگری مبتلا شود.

ابتلای سگ به شپش چه عوارضی را به همراه دارد؟

از جمله عوارض شپش در سگ‌ها می‌توان به انتقال بیماری اشاره کرد. از آنجا که شپش‌ها می‌توانند ناقل انواع بیماری‌ها باشند، می‌توانید انتظار داشته باشید حیوان شما با ابتلا به شپش، به بیماری‌های دیگر نیز مبتلا شود. همچنین شپش‌ها با زخم کردن پوست حیوان شما، محیط را برای رشد باکتری‌ها و ایجاد عفونت فراهم می‌کنند. به علاوه سگ ممکن است نواحی مبتلا به شپش را به حدی بخاراند که منجر به زخم شدن پوست، ریزش مو یا ایجاد ناحیه تیره در آن قسمت شود. کم‌خونی در سگ‌ها از جمله دیگر عوارض بسیار مهم و خطرناک شپش سگ است که در موارد حاد ممکن است توله‌سگ‌ها به‌قدری خون بدن خود را از دست بدهند که وارد مرحله شوک یا حتی مرگ شوند.

چگونه می‌توان شپش سگ را درمان کرد؟

ممکن است خیلی‌ها تصور کنند با شستن بدن و موهای سگ می‌توان آلودگی و شپش را به طور کامل از بین برد، اما این تصور کاملاً اشتباه است؛ چراکه شپش و تخم شپش به حدی به سطح موها یا پوست بدن سگ می‌چسبند که به‌راحتی قابل جدا کردن نیستند. در این حالت می‌توانید انواعی از شامپوها، اسپری شپش سگ یا پودر ضد شپش سگ را تهیه کنید که حاوی مقادیری حشره‌کش هستند و می‌توانند شپش‌ها را کامل از بین ببرند. همچنین داروهایی وجود دارند که با نظر دامپزشک قابل استفاده هستند و می‌توانند به پیشگیری و درمان شپش سگ کمک کنند. فیپرونیل، ایمیداکلوپرید و سلامکتین انواعی از این داروهای ضد شپش در سگ هستند.

آیا انتقال شپش از سگ به انسان ممکن است؟

خیر، درصورت ابتلای حیوانتان به شپش به احتمال زیاد لزومی ندارد نگران انتقال این موجود به بدن خود یا خانواده‌تان باشید. اتصالاتی که شپش حیوانات و شپش انسان‌های چسبیدن به بدن میزبان استفاده می‌کنند با هم تفاوت‌های بسیار زیادی دارند و به همین دلیل شپش سگ نمی‌تواند به‌خوبی به بدن یا موی انسان متصل شود.

سخن پایانی

در این مقاله درباره شپش سگ با شما صحبت کردیم. اگر بیش از یک سگ را در منزل خود نگهداری می‌کنید و یکی از آن‌ها به شپش مبتلا شده است  بهتر است حیوان مبتلا را از حیوان سالم جدا کنید تا حیوان سالم نیز مبتلا به شپش نشود. همچنین راهکارهای دیگری برای مقابله با شپش سگ وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به شست‌وشوی مداوم سطوحی که سگ آلوده با آن‌ها در تماس است یا دور انداختن وسایل نظافتی سگ آلوده اشاره کرد. با وجود این به شما توصیه می‌کنیم اطمینان کمتری به روش‌های درمان خانگی داشته باشید و در چنین مواردی حتماً به یک دامپزشک مراجعه کنید. امیدواریم مطالب گفته‌شده در این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته و توانسته باشد به سؤالات شما پیرامون شپش سگ، راه‌کارهای پیشگیری و درمان آن پاسخ دهد.