علائم نفخ سگ و روش‌های پیشگیری و درمان آن

نفخ سگ‌ها به‌دلیل تجمع گاز در دستگاه روده سگ ایجاد می‌شود. علت باد معده سگ می‌تواند به دلایل مختلفی در سیستم گوارش سگ شما ایجاد شود؛ مثلاً ممکن است سگ شما خیلی سریع غذا بخورد یا ممکن است غذای نامناسب بخورد و نفخ ایجاد شود. نفخ برای سگ‌ها بسیار دردناک است و می‌تواند در چند ساعت بدون مداخله دامپزشک سگ را بکشد؛ بنابراین مهم است صاحبان حیوانات خانگی علائم و راه‌های درمان آن را بدانند. این وضعیت از نظر علمی گشاد شدن معده-ولولوس نیز شناخته می‌شود.

نان، لوبیا، لاکتوز موجود در شیر و برخی از مواد موجود در غذای حیوانات خانگی که اغلب از سویا تهیه می‌شوند، همگی می‌توانند باعث باد معده سگ ‌شوند. در ادامه می‌توانید با علت و درمان نفخ شکم سگ بیشتر آشنا شوید.

نفخ سگ چیست؟

تشکیل گاز در معده یا روده سگ را نفخ می‌گویند. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می‌کند بفهمید چرا حیوان خانگی شما نفخ دارد و چه کاری می‌توانید برای بهبود و پیشگیری از آن انجام دهید.

علائم بالینی نفخ شکم سگ چیست؟

شایع‌ترین علائم بالینی عبارت‌اند از:

• دفع گاز از مقعد، با یا بدون بو
• ناراحتی خفیف شکمی
• اتساع خفیف معده یا نفخ
• صداهای گازی بیش‌ازحد یا غرش از شکم (بوربوریگموس)

اگر سگ یک مشکل اساسی در جذب نشدن غذا داشته باشد، علائم بالینی ممکن است شامل مدفوع شل یا اسهال سگ، علت استفراغ سگ و کاهش وزن نیز باشد.

مهم‌ترین علل نفخ در سگ

تولید و تجمع گاز در داخل دستگاه گوارش طبیعی است. با این حال در برخی شرایط این تولید گاز افزایش می‌یابد و می‌تواند بیش‌ازحد و آزاردهنده شود.

• رژیم غذایی: شایع‌ترین علت نفخ بیش‌ازحد، تغییر رژیم غذایی یا خوردن چیزی جدید یا فاسد توسط سگ است (بی‌احتیاطی در رژیم غذایی). بیشتر موارد نفخ مزمن ناشی از رژیم غذایی است.

همان‌طور که اشاره شد سویا، نخود، لوبیا، محصولات لبنی، رژیم‌های غذایی پرچرب و غذاهای تند همگی معمولاً با نفخ شکم در سگ‌ها مرتبط هستند. سگ‌ها و گربه‌ها به لاکتوز حساسیت دارند و اگر با شیر یا محصولات لبنی تغذیه شوند، اغلب دچار نفخ و ناراحتی گوارشی می‌شوند. سگی که با رژیم غذایی فوق‌العاده تغذیه می‌شود و هنوز نفخ شکم را تجربه می‌کند، باید از نظر عدم جذب (که به معنای هضم ضعیف یا جذب ضعیف مواد مغذی از جیره است) آزمایش شود.

نفخ بیش‌ازحد در سگ‌ها معمولاً به رژیم غذایی سگ مربوط است. این علت معمولاً به‌دلیل مشکل در کیفیت مواد غذایی که سگ می‌خورد ایجاد نمی‌شود (اگرچه خوردن غذای کم‌کیفیت یا فاسد می‌تواند این مشکل را بدتر کند)، اما به احتمال زیاد به‌دلیل عدم ‌تحمل غذایی است.

این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که بدن سگ شما به‌سادگی نمی‌تواند با یک ماده خاص کنار بیاید؛ بنابراین دستگاه روده سگ نمی‌تواند آن‌طور که باید آن را جذب کند؛ برای مثال سویا، نخود، محصولات لبنی، رژیم‌های غذایی پرچرب و غذاهای تند همگی معمولاً با نفخ در سگ‌ها مرتبط هستند.

• آئروفاژی: عمل بلع بیش‌ازحد هوا یا آئروفاژی، یکی دیگر از علل احتمالی نفخ سگ است. سگ‌هایی که خیلی سریع غذا می‌خورند یا می‌نوشند ممکن است دچار این مشکل شوند.
• نژادهای براکیسفالیک مانند بولداگ فرانسوی به‌دلیل ساختارشان مستعد بلع هوای بیشتری هستند (آن‌ها بیشتر از طریق دهان تنفس می‌کنند تا بینی). برای سگ‌هایی که خیلی سریع غذا می‌خورند یا می‌نوشند، ظروف تغذیه آهسته که مرکز برجسته‌ای دارند، با کاهش مقدار غذا یا آبی که می‌توانند به‌طور هم‌زمان مصرف کنند، به کاهش سرعت غذا خوردن در سگ‌ها کمک می‌کند. شما همچنین می‌توانید سعی کنید غذای سگ خود را به بخش‌های کوچک‌‌تر تقسیم کنید و در طول روز آن‌ها را در چندین وعده غذایی سرو کنید.

سگ‌هایی که هوا را می‌بلعند، به‌ویژه آن‌هایی که به‌سرعت غذا می‌خورند، بیشتر دچار نفخ می‌شوند. سگ‌های دارای اضافه وزن، چاقی در سگ‌ها و کم‌تحرک بدون در نظر گرفتن رژیم غذایی در معرض خطر بیشتری برای ایجاد نفخ مزمن هستند.

• آلرژی: سگ‌ها ممکن است آلرژی یا حساسیت‌های غذایی داشته باشند که می‌تواند منجر به مشکلات اسهال، استفراغ و نفخ سگ شود. سایر مسائل مرتبط با آلرژی که صاحبان حیوانات خانگی ممکن است همراه با مشکلات گوارشی ببینند شامل خارش، کهیر، ریزش مو، تورم صورت و عفونت مزمن گوش و پنجه است.

هنگامی که متوجه شدید سگ شما به چه ماده غذایی حساس است، دامپزشک به احتمال زیاد توصیه می‌کند از آن در رژیم غذایی حیوان خانگی خود اجتناب کنید.

• شرایط پزشکی: انگل‌های روده‌ای، کولیت، بیماری التهابی روده (IBD)، سرطان دستگاه گوارش مانند لنفوم، نارسایی پانکراس اگزوکرین (EPI) و پانکراتیت، همه شرایط پزشکی در سگ‌ها هستند که ممکن است منجر به نفخ در سگ‌ها شود.

EPI به این معناست که سگ‌ها نمی‌توانند آنزیم‌های پانکراس لازم برای هضم چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها را بسازند که در بیشتر موارد منجر به کاهش وزن توجیه‌نشدنی در سگ می‌شود. نفخ همچنین ممکن است به‌دلیل افزایش مقدار غذاهای هضم‌نشده به روده بزرگ و باکتری‌های تولیدکننده گاز به‌عنوان یک علامت باشد.

• بسیاری از انگل‌های روده (معروف به کرم‌ها) مانند کرم‌های گرد سبب مشکلات گوارشی از جمله نفخ در سگ‌ها می‌شوند. همچنین انواع مختلفی از تومورهای دستگاه گوارش وجود دارد که می‌تواند سگ‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. علائم این مشکل می‌تواند شامل استفراغ و اسهال باشد. توصیه می‌شود سگ خود را هنگامی که آماده دستشویی رفتن می‌شود مشاهده کنید. آیا آن‌ها می‌توانند به‌راحتی خود را برای این فرایند آماده کنند. اگر دفع مدفوع آن‌ها ناراحت‌کننده به نظر می‌رسند، آن را با دامپزشک خود در میان بگذارید.

نفخ سگ چگونه تشخیص داده می‌شود؟

از علل رایجی که سبب نفخ سگ می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش بلع هوا (آئروفاژی)
• پرخوری یا خوردن اجباری
• بیماری
• تغذیه اندکی پس از ورزش
• بی‌احتیاطی در رژیم غذایی
• رژیم‌های غذایی از سویا، نخود یا لوبیا
• رژیم‌های غذایی از فیبرهای قابل‌تخمیر مانند لاکتولوز، پسیلیوم یا سبوس جو سر
• مواد غذایی فاسد
• شیر و لبنیات
• تغییر رژیم غذایی
• غذاهای تند و افزودنی‌های غذایی
• بیماری روده (IBD)
• تومورها
• سیستم حرکتی سندرم روده (IBS)
• نارسایی برون‌ریز پانکراس (EPI)

راهکارهای درمان نفخ سگ

در ادامه مطلب راهکارهای درمان نفخ سگ را بررسی می‌کنیم. درمان نفخ در هر سگی متفاوت است؛ بنابراین باید از طریق آزمون و خطا تعیین کنید که چه درمانی برای حیوان خانگی شما بهتر است. اگر سریع غذا خوردن علت نفخ اوست، راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید سرعت غذا خوردن سگ را کاهش دهید تا از نفخ او جلوگیری کنید.

یکی از راهکارهای که می‌توانید با آن سرعت غذا خوردن سگ را کاهش دهید این است که یک کاسه کوچک را وارونه، داخل یک ظرف غذای بزرگ‌تر قرار دهید و غذا را دور آن بچینید. فضای باریک‌تر باعث می‌شود سگ شما سرعت غذا خوردنش را کم کند. حتی می‌توانید وعده‌های غذایی کوچک را در طول روز به سگ خود بدهید.

آیا غذاها یا مکمل‌های ضد حساسیت می‌توانند در درمان نفخ در سگ‌ها مؤثر باشند؟

تصور نکنید غذایی با برچسب «کم‌حساسیت» برای همه حیوانات خانگی مفید خواهد بود. سگ شما هنوز هم ممکن است به برخی از مواد تشکیل‌دهنده آن حساسیت نداشته باشد. به‌طورکلی خرید مکمل‌های غذایی توصیه نمی‌شود. به‌مراتب بهتر است از دامپزشک خود بخواهید معاینه کاملی برای یافتن علت نفخ و سپس درمان آن انجام دهد.

چند نکته کلی برای انتخاب غذای سالم سگ چیست؟

غذاهایی با مواد بی‌کیفیت می‌توانند سبب ایجاد نفخ در سگ شوند؛ بنابراین حتماً به موادی که در غذای سگ خود استفاده می‌شود نگاه کنید. از دادن غذای سگ خود که حاوی فیبرهای قابل تخمیر مانند کاسنی، اینولین، پکتین، پسیلیوم، صمغ گیاهی، جو، تفاله چغندر، میوه یا حبوبات است خودداری کنید. غذاهای باکیفیت بالا شامل موارد زیر خواهد بود:

• یک یا چند منبع پروتئین حیوانی در بالای لیست مواد تشکیل‌دهنده
• عبارت «هضم بالا» یا «بقایای کم» روی برچسب
• غذایی که حداقل ممکن بدون مواد نگهدارنده شیمیایی باشد.

آیا واقعاً مشکل نفخ در سگ‌ها قابل درمان است؟

بیشتر سگ‌هایی که این مشکل را داشتند بدون هیچ عارضه‌ای به تغییرات رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی پاسخ خوبی می‌دهند. هنگامی که مواد غذایی متخلف که برای سگ شما مضر است را شناسایی کردید، حتماً سعی کنید از تغذیه سگ با این مواد غذایی اجتناب کنید تا از بروز سایر مشکلات و مسائل پزشکی جلوگیری شود.

چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کرد؟

اگر سگ شما پس از تغییر رژیم غذایی خود همچنان نفخ زیادی دارد، ممکن است وقت آن رسیده باشد که به دامپزشک خود مراجعه کنید. نفخ شکم نیز می‌تواند سبب ناراحتی فیزیکی سگ شما شود. اگر سگ شما مشکل پزشکی یا حساسیت غذایی دارد، نفخ او ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

• کاهش وزن شدید
• تغییر در اشتها
• استفراغ
• اسهال

اگر سگ شما هر یک از این علائم را نشان داد، به دامپزشک خود مراجعه کنید.

دامپزشک چگونه نفخ را درمان خواهد کرد؟

موارد اضطراری بالقوه دیگری نیز وجود دارند که علائم مشابه نفخ سگ را نشان می‌دهند؛ بنابراین ممکن است قبل از هر چیز یک اسکن برای تشخیص انجام شود. پس از آن، درمان فوری موردنیاز خواهد بود. دامپزشک شما ابتدا انباشته شدن گاز و هوا را در داخل معده آزاد می‌کند تا بافت معده از بین نرود و فشار از اندام‌های اطراف برداشته شود. این را می‌توان با استفاده از لوله و پمپ معده انجام داد، اما گاهی اوقات نیاز به جراحی است. در این مرحله نیز می‌توان روده را باز کرد، البته همیشه مقدور نیست.

در عین ‌حال مایعات داخل وریدی برای معکوس کردن شوک و کاهش ضربان قلب برای جلوگیری از نارسایی قلبی داده می‌شود. این مجموعه به مسکن‌های قوی، بیوتیک‌ها و دارو نیاز دارد تا از دست دادن جریان خون به قلب ناشی از نفخ را اصلاح کند. اگر بعد از این درمان سگی را سرحال کند، برای ترمیم آسیب معده به جراحی نیاز است که شامل برداشتن بافتی است که به‌دلیل قطع شدن خون در حال مرگ است. در طول عمل دامپزشکان سعی می‌کنند معده را به دیواره بدن ثابت کنند تا دوباره بپیچد (عملی که به‌عنوان گستروپکسی شناخته می‌شود).

آیا برخی از نژادهای خاص بیشتر مستعد به نفخ هستند؟

هر سگی ممکن است دچار نفخ شود، اما نژادهای بزرگ‌تر با قفسه سینه، مانند نژادهای بزرگ دانمارکی، سنت برناردها، وایمارانرها، ژرمن شپردها و لابرادورها به‌ویژه بیشتر مستعد نفخ هستند.

جمع‌بندی

نفخ معمولی در سگ گاهی اتفاق می‌افتد و هیچ نشانه‌ای از غیرعادی بودن را نشان نمی‌دهد. هر نشانه‌ای از درد همراه با نفخ می‌تواند نشان‌دهنده چند علت جدی باشد. علائم درد در سگ‌ها می‌تواند از بی‌حالی و پنهان شدن تا ناله کردن یا زاری متغیر باشد. همچنین اگر متوجه گاز زیاد و بدبو همراه با استفراغ یا اسهال شدید، باید با دامپزشک خود تماس بگیرید. افزایش مزمن یا ناگهانی گاز نیز مستلزم مراجعه به دامپزشک است. پیشنهاد می‌شود به‌هیچ‌وجه دنبال درمان خانگی نفخ شکم سگ نباشید زیرا این مشکل جدی است و ممکن است اندکی تعلل در درمان سگ منجر به از دست دادن حیوان خانگی شما شود.