روش‌های درمان درماتوفیت گربه

بیماری‌های پوستی در گربه‌ها از جمله موضوعات مهم و حیاتی در عرصه بهداشت حیوانات خانگی محسوب می‌شود. از میان این بیماری‌ها، درماتوفیت یکی از بیماری‌های قارچی پوستی است که می‌تواند سبب ایجاد مشکلات جدی در سلامتی گربه‌ها شود. درماتوفیت نه‌تنها روی خود گربه‌ها اثرات نامطلوبی ایجاد می‌کند بلکه به‌عنوان یک بیماری زئونوز (بیماری مشترک بین انسان و حیوانات) نیز به انسان‌ها منتقل می‌شود؛ به همین دلیل شناخت دقیق‌تر درباره این بیماری و اقدامات پیشگیرانه و درمان مناسب، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله، با تمرکز بر درماتوفیت در گربه‌ها، علل، علائم، راهکارهای تشخیص و نیز روش‌های کنترل و پیشگیری از انتشار این بیماری بررسی شده است.

درماتوفیت گربه چیست؟

درماتوفیت گربه نوعی بیماری قارچی است که بر پوست گربه‌ها تأثیر می‌گذارد. این بیماری معمولاً با نام «رینگ وُرم» نیز شناخته می‌شود. عفونت با قارچ‌های مختلف از جنس میکروسپروم (Microsporum) و تریکوفیتون (Trichophyton) ایجاد می‌شود و می‌تواند به‌سادگی به سایر حیوانات و انسان‌ها منتقل شود. اگر گربه به درماتوفیت مبتلا شود، ممکن است پوست و پشم آن تحت تأثیر این عفونت قرار گیرد.

علائم بیماری درماتوفیت گربه معمولاً به‌صورت خراشیدگی و قرمزی پوست، پوسته‌پوسته شدن، تغییر رنگ پوست و به‌خصوص به وجود آمدن حلقه‌هایی با حاشیه‌های واضح، است. گربه‌هایی که در فضاهای بسته (گربه‌های خانگی) نگهداری می‌شوند، بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. گرد و خاک و اجساد حشرات ممکن است منبع انتقال این عفونت‌ها باشند. اگرچه درماتوفیت گربه در بسیاری از موارد به خودی خود خطری جدی برای سلامتی گربه ایجاد نمی‌کند، به‌عنوان یک بیماری قابل انتقال به انسان‌ها به‌ویژه افرادی که با سیستم ایمنی ضعیف روبه‌رو هستند، می‌تواند مشکلات جدی‌تری را ایجاد کند؛ از این‌رو شناخت و اطلاعات کافی درباره علائم، روش‌های پیشگیری و درمان این بیماری مهم و حیاتی است تا اقدامات لازم به‌موقع به عمل آید و گربه‌ها و انسان‌ها از این عفونت محافظت شوند.

انواع درماتوفیت گربه‌ها

درماتوفیت گربه انواع مختلفی دارد که هرکدام ویژگی‌ها و علائم خاص خود را دارند:

1. درماتوفیت میکروسپروم کنیس (Microsporum canis)

این نوع درماتوفیت یکی از شایع‌ترین نوع درماتوفیت گربه است که سبب عفونت پوست و پشم گربه‌ها می‌شود. این قارچ منشأ اصلی انتقال درماتوفیت از گربه‌ها به انسان‌ها شناخته شده است. اصطلاح «میکروزیس» به «حلقه‌های کوچک» اشاره دارد که به‌صورت حلقه‌هایی روی پوست ظاهر می‌شوند و این امر می‌تواند به‌وضوح در تشخیص درماتوفیت میکروزیس مؤثر باشد.

علائم این نوع درماتوفیت معمولاً شامل قرمزی و خراشیدگی پوست، پوسته‌پوسته شدن و تغییر رنگ پوست می‌شود. اگر گربه‌ها به این قارچ مبتلا شوند، ممکن است شانس انتقال این عفونت به انسان‌ها نیز افزایش یابد؛ به‌ویژه افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند. این بیماری را در بیشتر موارد دام‌پزشکان با انجام آزمایش‌های میکروسکوپی و کشت نمونه‌های پوستی تشخیص می‌دهند. درمان درماتوفیت میکروزیس معمولاً شامل مصرف داروهای ضد قارچ، استفاده از شامپوها و قرار دادن کرم‌های ضد قارچ روی پوست گربه‌ها و مراقبت از پوست و موی گربه می‌شود.

به‌منظور جلوگیری از انتقال درماتوفیت به انسان‌ها و حفظ سلامتی گربه‌ها، مراقبت از آن‌ها و بهداشت مناسب اهمیت دارد. همچنین ایزوله ‌کردن گربه‌های مبتلا و مشترک نبودن اشیای شخصی با آن‌ها می‌تواند به کاهش انتشار این عفونت کمک کند.

2. درماتوفیت میکروسپروم ژیپسیوم (Microsporum gypseum)

این نوع درماتوفیت یکی دیگر از انواع درماتوفیت گربه است که اثرات آن روی پوست و پشم گربه‌هاست. این قارچ اغلب از زمین به گربه‌ها انتقال پیدا می‌کند و بیشتر در مناطق روستایی و مزارع شایع است. علائم این درماتوفیت میکروزیس نیز شامل قرمزی و خراشیدگی پوست، پوسته‌پوسته شدن و تغییر رنگ پوست گربه‌ها می‌شود.

این عفونت معمولاً با استفاده از خاک و گل به گربه‌ها منتقل می‌شود؛ بنابراین گربه‌هایی که در فضاهای باز و آزاد نگهداری می‌شوند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. همچنین برای تشخیص این درماتوفیت دام‌پزشکان از آزمایش‌های مختلف استفاده می‌کنند. به‌منظور درمان این بیماری، معمولاً از داروهای ضد قارچ، شامپوها و کرم‌های ضد قارچ روی پوست گربه‌ها استفاده می‌شود.

3. درماتوفیت تریکوفیتون (Trichophyton mentagrophytes)

این نوع قارچ نیز یکی از عوامل اصلی در ایجاد درماتوفیت گربه است و می‌تواند پوست و پشم گربه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و علائمی مانند قرمزی و خراشیدگی پوست ایجاد کند. این درماتوفیت نیز در گربه‌هایی که در فضای باز هستند شایع است. معاینه گربه و تشخیص این درماتوفیت به عهده دام‌پزشک است و از پوست گربه نمونه‌گیری‌ می‌کند.

4. انواع دیگر

علاوه بر انواع فوق، نوع دیگری از قارچ‌ها نیز ممکن است در ایجاد درماتوفیت گربه نقش داشته باشند که برخی از آن‌ها شامل میکروسپروم پرسیکالر (Microsporum persicolor) و میکروسپروم گالینا (Microsporum gallinae) هستند. شناخت انواع درماتوفیت گربه اهمیت دارد تا بتوان به‌طور مؤثرتر درمان‌های مناسب را اعمال کرد و از انتقال این بیماری به سایر حیوانات و انسان‌ها به‌خوبی پیشگیری کرد.

علل درماتوفیت گربه

علل اصلی درماتوفیت گربه عبارت‌اند از:

1. تماس با حیوانات آلوده

تماس با حیوانات آلوده یکی از عوامل اصلی انتقال درماتوفیت به گربه‌ها محسوب می‌شود. اگر گربه با حیوانات دیگری که مبتلا به درماتوفیت هستند، مانند سگ‌ها یا دیگر گربه‌ها تماس برقرار کند، احتمال انتقال قارچ‌های درماتوفیت به پوست و پشم گربه افزایش می‌یابد. این انتقال ممکن است در نتیجه لمس مستقیم یا تماس با پوست و پشم حیوان آلوده اتفاق بیفتد.

2. تماس با اشیای آلوده

قارچ‌های درماتوفیت می‌توانند در محیط زندگی حیوانات، مانند زیراندازها، لوازم حمام و مکان‌های دیگر زندگی حیوانات به مدت طولانی باقی بمانند. اگر گربه با این اشیای آلوده تماس برقرار کند، احتمال ابتلا به درماتوفیت افزایش می‌یابد.

3. محیط زندگی غیر بهداشتی

محیط زندگی غیر بهداشتی به معنای محیطی است که به اندازه کافی تمیز و بهداشتی نیست و ممکن است به انتشار بیماری‌ها و عفونت‌ها منجر شود. فضاهای آلوده و کثیف که حاوی قارچ‌های درماتوفیت هستند، می‌توانند منبع انتقال بیماری به گربه‌ها باشند.

4. آنتروپونوز (انتقال بیماری از انسان به حیوان)

بعضی از انسان‌ها که به درماتوفیت مبتلا هستند و اهمیت بهداشت شخصی خود را نادیده بگیرند، می‌توانند عامل انتقال بیماری به گربه‌ها باشند.

5. محیط‌های مرطوب

مناطق مرطوب و گرم می‌توانند رشد قارچ‌ها را تشویق وتسریع کرده و به انتشار درماتوفیت کمک کنند.

6. سیستم ایمنی ضعیف

گربه‌هایی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، به‌خصوص توله گربه‌ها و گربه‌های مسن، احتمال ابتلا به درماتوفیت بیشتری دارند.

 علائم درماتوفیت گربه چیست؟

علائم درماتوفیت گربه می‌تواند متنوع باشد و ممکن است متفاوت در هر گربه ظاهر شود. در زیر علائم گسترده‌ای که ممکن است در درماتوفیت گربه دیده شود، آورده شده است.

1. قرمزی پوست

قرمزی پوست یکی از علائم شایع در درماتوفیت گربه است که معمولاً سبب التهاب و تغییر رنگ پوست می‌شود. در این بیماری، ناحیه‌هایی از پوست گربه قرمز و برجسته می‌شوند که می‌تواند به‌صورت نقاط جداگانه یا به شکل کبود و برجسته ظاهر شود. این قرمزی ممکن است به‌صورت هاله در اطراف حلقه‌ها نیز دیده شود که یکی از ویژگی‌های درماتوفیت گربه است.

2. خراشیدگی

خراشیدگی یکی دیگر از علائم متداول در درماتوفیت گربه است که به معنای خارش و خراشیدن پوست توسط گربه اشاره دارد. وقتی گربه مبتلا به درماتوفیت است، احتمالاً احساس خارش شدید در نقاط آلوده پوست خود دارد و برای کاهش این خارش، به‌شدت پوست خود را خراشیده و لبه‌ها و حاشیه‌های حلقه‌های درماتوفیت را لیس می‌زند.

خراشیدگی ممکن است سبب آسیب‌ها و زخم‌های ریز در پوست گربه شود که ممکن است به ایجاد التهاب و قرمزی در ناحیه خراشیده‌شده بینجامد. همچنین خراشیدگی ممکن است سبب شدیدتر شدن عفونت و انتشار آن به نواحی دیگر از بدن گربه شود.

3. حلقه‌های پوستی

این حلقه‌های پوستی یکی از علائم شناختی و مشخص‌کننده در درماتوفیت گربه هستند. وقتی گربه مبتلا به درماتوفیت است، روی پوستش حلقه‌هایی با حاشیه‌های مشخص و باریک شکل می‌گیرد که سبب ایجاد طرح‌های خاصی روی پوست می‌شود. این حلقه‌ها اغلب شکل دایره‌ای دارند و ممکن است در نقاط مختلف بدن گربه ظاهر شوند. همچنین معمولاً دارای حاشیه‌های باریک و کشیده‌شده هستند که روی پوست منطقه آلوده نمایان می‌شوند. رنگ حلقه‌ها ممکن است متفاوت باشد و معمولاً شدت رنگ آن‌ها کم است.

4. پوسته‌پوسته شدن

پوسته‌پوسته شدن یکی از علائم مشخص‌کننده در درماتوفیت گربه است که به معنای جدا شدن پوست به‌طور مداوم و تشکیل لایه‌های پوستی جدید است. پوست گربه آلوده به درماتوفیت تحت تأثیر قارچ‌ها قرار می‌گیرد و ممکن است سبب جدا شدن لایه‌های برجسته پوست شود. این پوسته‌ها ممکن است با حرکت گربه و تماس او با دیگر اجزا تحریک و درنهایت به‌آرامی از پوست جدا شوند. علت اصلی پوسته‌پوسته شدن در درماتوفیت، تغییرات و ناهمواری‌هایی در پوست به‌علت واکنش بدن گربه به قارچ‌های درماتوفیت است.

5. کاهش کیفیت مو و پشم گربه

در برخی موارد، پشم گربه‌ها نیز می‌تواند دچار تغییرات شود و کیفیت آن کاهش یابد. از تغییرات پشم و موی گربه‌ها در طول درماتوفیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شکستن پشم: به‌دلیل آسیب‌های ناشی از درماتوفیت، پشم گربه ممکن است شکسته و ضعیف شود که این موضوع به کاهش کیفیت پشم آن‌ها کمک می‌کند.
• چرک شدن و کثیفی پشم: در برخی موارد، پوست گربه ممکن است از چرک و کثیفی پوشیده شود که به کاهش براقیت و جلوه زیبای پشم کمک می‌کند.
• از دست دادن درخشندگی و لطافت: به‌دلیل آسیب‌های پوستی و مویی ناشی از درماتوفیت، پشم گربه ممکن است درخشندگی و لطافت خود را از دست بدهد و به شکل کلی به ظاهر غیرسالم آن بیفزاید.

زندگی با گربه مبتلا به درماتوفیت

زندگی با گربه‌ای که مبتلا به درماتوفیت است می‌تواند چالش‌ها و مسائلی خاص را به همراه داشته باشد. برای مراقبت از گربه‌های مبتلا به درماتوفیت و کاهش خطر انتقال بیماری به سایر حیوانات و افراد، باید اقداماتی انجام شود. یکی از اهمیت‌ ویژه در این موارد، حفظ بهداشت شخصی و انتقال دقیق بیماری به افراد دیگر است. پوشیدن لباس‌های مناسب، استفاده از دستکش‌ها، شست‌وشوی دست‌ها و ابزارهای مخصوص پس از تماس با گربه مبتلا به درماتوفیت، اقداماتی مهم هستند.

همچنین بهتر است در این موارد گربه مبتلا به درماتوفیت در محیط‌های باز و آزاد نگهداری گربه انجام نشود و از تماس آزادانه او با سایر حیوانات و افراد جلوگیری شود. به علاوه، اگر گربه دیگری در خانه حضور دارد، بهتر است آن‌ها را از هم دور نگه‌داری کنید تا از انتقال بیماری جلوگیری شود. اهمیت پاک‌سازی و تمیزی محیط زندگی گربه مبتلا نیز بسیار مهم است. شست‌وشوی منظم پوست و پشم گربه با محصولات مناسب، پاک‌سازی محیط زندگی و تمیز نگه‌داشتن وسایل شخصی آن می‌تواند به بهبود وضعیت آن کمک کند.

به‌طورکلی، زندگی با گربه مبتلا به درماتوفیت می‌تواند نیازمند دقت و مراقبت بیشتری باشد. با رعایت اقدامات پیشگیری و مراقبت‌های مناسب، می‌توان از سلامتی گربه مراقبت کرده و خطر انتقال بیماری را کاهش داد. مشاوره یا یک دام‌پزشک می‌تواند نقش مهمی در تشخیص و درمان درماتوفیت گربه ایفا کند و به بهبود وضعیت پوست و پشم گربه کمک کند.

روش‌های پیشگیری از بیماری درماتوفیت گربه

راه‌های پیشگیری بیماری درماتوفیت در گربه‌ها بسیار مهم و حیاتی هستند که در ادامه به برخی از راه‌های پیشگیری از درماتوفیت گربه اشاره می‌شود:

1. وزن گربه خود را کنترل کنید

ترازوی منظم گربه و مشاهده تغییرات وزن آن می‌تواند به مانیتورینگ سلامتی گربه کمک کند. افت وزن غیرمعمول ممکن است نشان‌دهنده مشکلات خاصی از جمله بیماری‌های قارچی باشد.

2. تغذیه مناسب

غذای گربه که به‌موقع و مناسب با توجه به نیازهای آن از جمله پروتئین‌ها و ویتامین‌ها می‌تواند سیستم ایمنی آن را تقویت کرده و به مقابله با عوامل بیماری‌زا کمک کند.

3. حفظ بهداشت گربه

تمیزی منظم پوست و پشم گربه با شست‌وشوی مناسب و استفاده از محصولات مناسب می‌تواند از انتقال و شیوع قارچ‌های درماتوفیت جلوگیری کند. کوتاه کردن ناخن‌های آن‌ها نیز یکی دیگر از مسائلی است که باید به آن پرداخته شود؛ زیرا میکروب، باکتری، قارچ و غیره… در زیر ناخن‌های آن‌ها تجمع پیدا می‌کنند. بهداشت دهان و دندان هم از اهمیت زیادی برخوردار است و از ابتلای گربه به درماتوفیت پیشگیری می‌کند.

4. ایزوله ‌کردن گربه‌ها

اگر گربه شما مبتلا به درماتوفیت است، بهتر است آن را از دیگر گربه‌ها و حیوانات دور نگه دارید تا از انتقال بیماری به آن‌ها جلوگیری شود. این عمل باید تا رفع بیماری و بهبود کامل گربه ادامه داشته باشد.

5. حواستان به گربه‌های بیرون باشد

اگر گربه شما بیرون از خانه زندگی می‌کند یا اینکه آن را برای تفریح و گردش بیرون برده‌اید، بهتر است تماس‌های او با حیوانات دیگر و محیط‌های آلوده را کمتر کنید.

6. محیط زندگی گربه را تمیز نگه دارید

قطعاً یکی از مهم‌ترین موارد است؛ زیرا اگر گربه در محیطی ناسالم و کثیف قرار بگیرد ریسک ابتلای آن به درماتوفیت افزایش می‌یابد. پس وسایلی که گربه با آن‌ها در ارتباط است و محل خوابش را ضدعفونی و تمیز نگه دارید.

درمان موضعی درماتوفیت گربه

برای درمان موضعی درماتوفیت گربه می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

1. کرم‌ها و پمادها

برای درمان لکه‌ها و زخم‌های موضعی درماتوفیت می‌توان از کرم‌ها و پمادهای ضد قارچ مخصوص استفاده کرد. این محصولات از رشد قارچ‌ها جلوگیری می‌کنند و علائم بیماری را کاهش می‌دهند.

2. شامپوهای ضد قارچ

برخی از شامپوها حاوی ترکیبات ضد قارچ هستند که می‌توانند به تمیزی پوست و پشم گربه و کاهش انتشار قارچ‌ها کمک کنند.

3. استفاده از محصولات آنتی‌سپتیک

محصولات آنتی‌سپتیک به محصولاتی اطلاق می‌شود که برای ضدعفونی و کاهش التهاب‌ها در مناطق آلوده یا زخمی استفاده می‌شوند. این محصولات معمولاً شامل ترکیبات ضد میکروبی هستند که به ازدیاد یا کاهش میکروب‌ها و باکتری‌های موجود در محل آلودگی کمک می‌کنند. برخی از محصولات آنتی‌سپتیک عبارت‌اند از:

• آنتی اسپری‌ها: این محصولات به‌صورت اسپری و درون بسته‌بندی‌های آماده استفاده تهیه می‌شوند و می‌توانند به‌طور مؤثری روی پوست اعمال شوند.
• کرم‌ها و پمادها: برخی کرم‌ها و پمادها نیز دارای خاصیت آنتی‌سپتیک هستند و به تطهیر و ضدعفونی مناطق آلوده کمک می‌کنند.
• محلول‌های ضدعفونی‌کننده: این محلول‌ها برای استفاده محیطی روی زخم‌ها و آلودگی‌های سطحی استفاده می‌شوند و به نابودی میکروب‌ها و باکتری‌های موجود در محل آلوده کمک می‌کنند.
• پدها یا دستمال‌های ضدعفونی‌کننده: این محصولات معمولاً برای ضدعفونی و تمیز کردن مناطق آلوده یا زخمی استفاده می‌شوند.

4. مشاوره با دام‌پزشک

بهتر است درصورت مشاهده علائم درماتوفیت در گربه خود سریع به یک دام‌پزشک مراجعه کنید و بعد از تشخیص نوع قارچ، دام‌پزشک بهترین روش درمانی را به شما ارائه می‌دهد.

سخن پایانی

مبتلا شدن حیوانات خانگی ما به بیماری چیزی نیست که بخواهیم ساده از کنارش رد بشویم. درماتوفیت گربه نیز یکی از این بیماری‌هاست که نیازمند توجه شماست. امید به آن است که این مقاله به‌خوبی شما را راهنمایی کرده و آمادگی کامل در برابر این بیماری را به شما داده باشد.