نشانه ها و علائم کرم قلب سگ چیست؟ | پیشگیری و درمان آن چگونه است؟

بیماری‌های مزمن و کشنده بسیاری وجود دارد که بر سلامتی و عملکرد حیوانات خانگی از جمله سگ‌ها تاثیر می‌گذارد بعضی از این بیماری‌ها مانند هاری سگ، شایع‌ترین آن‌هاست. بیماری دیستمپر در سگ‌ها نیز یک بیماری کشنده دیگری است که سیستم عصبی و دیگر اندام‌های حیاتی سگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی دیگر از بیماری‌های شایع در سگ ها بیماری کرم قلب در سگ است که از طریق پشه‌های آلوده به سگ‌ها منتقل می‌شود. حداقل 70 گونه پشه می‌توانند بیماری کرم قلب را منتقل کنند. این بیماری در بیش‌تر کشورهایی که آب و هوای معتدل یا گرمسیری دارند مانند امریکا، استرالیا، کانادا و جنوب اروپا گزارش شده است. بیشترین خطر عفونت در سگ‌هایی است که خانگی نیستند اما سگ‌ها چه خانگی باشند چه خیابانی، در خطر آلودگی و ابتلا به بیماری هستند.

بیماری کرم قلب سگ چیست؟

بیماری کرم قلب سگ، یک بیماری جدی است که منجر به بیماری شدید ریه، نارسایی قلبی، آسیب دیگر اندام‌ها و مرگ در سگ و سایر حیوانات خانگی می‌شود. این بیماری، توسط یک کرم انگلی به نام دیروفیلاریا ایمیتیس (Dirofilaria immitis) ایجاد می‌شود. این کرم‌ها از طریق نیش پشه پخش می‌شوند. سگ، برای کرم، یک میزبان قطعی است؛ به این معنی که کرم‌ها در بدن سگ زندگی می‌کنند، بالغ شده، زوج می‌شوند و تولید مثل می‌کنند. پشه در واقع میزبان میانی است؛ به این معنا که کرم‌ها برای مدت کوتاهی در داخل پشه زندگی می‌کنند تا عفونی و قادر به ایجاد بیماری کرم قلب سگ شوند. کرم دیروفیلاریا در قلب، ریه‌ها و رگ‌های خونی حیوان آلوده زندگی می‌کند.

چرخه بیماری کرم قلب در سگ

در یک سگ آلوده، کرم‌های ماده بالغ فرزندان خود را، که میکروفیلاریا نامیده می‌شوند، در جریان خون سگ رها می‌کنند. وقتی پشه سگ آلوده را نیش می‌زند، پشه با میکروفیلاریا آلوده می‌شود. طی 10 تا 14 روز تحت شرایط محیطی مساعد، میکروفیلاریا در حین زندگی داخل پشه، تبدیل به لارو عفونی می‌شود. در واقع، میکروفیلاریا برای تبدیل شدن به لارو عفونی، باید از طریق یک پشه عبور کند. وقتی پشه آلوده سگ دیگری را نیش می‌زند، پشه لاروهای عفونی را از طریق زخم گزش، به سگ منتقل می‌کند. در سگ‌هایی که تازه آلوده شده‌اند، حدود 6 تا 7 ماه طول می‌کشد تا لاروهای عفونی به کرم‌های قلب بالغ تبدیل شوند. کرم‌های قلب بالغ، بعد از جفت شدن و تولید مثل، فرزندان خود را در جریان خون سگ رها می‌کنند و به این ترتیب چرخه زندگی کرم قلب در سگ تکمیل می‌شود.

بیماری کرم قلب سگ مسری نیست، به این معنی که سگ نمی‌تواند ازیک سگ دیگر در نزدیکی خود دریافت کند و این بیماری فقط از راه نیش زدن پشه منتقل می‌شود. در داخل بدن سگ، طول عمر کرم قلب 5 تا 7 سال است. کرم‌های قلبی بزرگسال، شبیه رشته‌های اسپاگتی پخته هستند؛ طول نرها حدود 4 تا 6 اینچ و طول ماده‌ها حدود 10 تا 12 اینچ است. تعداد کرم‌هایی که در داخل سگ آلوده زندگی می‌کنند، بار کرم نامیده می‌شود. میانگین بار کرم در سگ‌ها 15 کرم است، اما این تعداد می‌تواند از 1 تا 250 کرم متغیر باشد.

نشانه‌ها وعلائم کرم قلب سگ

شدت بیماری کرم قلب سگ، به تعداد کرم‌هایی که در داخل بدن سگ زندگی می‌‌کنند (بار کرم)، مدت زمان آلوده شدن سگ و نحوه واکنش بدن سگ به وجود کرم‌های قلب بستگی دارد. سطح فعالیت سگ نیز در شدت بیماری و زمانی که علائم بیماری برای اولین بار مشاهده می‌شوند، نقش مهمی دارد. علائم بیماری کرم قلب سگ ممکن است در سگ‌هایی که بار کرم کمی دارند، فعالیت چندانی ندارند یا سگ‌هایی که اخیرا آلوده شده‌اند، آشکار نباشد.

سگ‌هایی که بار کرمی سنگینی دارند، مدت طولانی از آلودگی آن‌ها می‌گذرد یا بسیار فعال هستند، اغلب علائم واضحی از بیماری را نشان می‌دهند. بیماری کرم قلب 4 فاز دارد؛ هرچه کلاس بیماری بالاتر باشد، بیماری شدیدتر و علائم آن واضح‌تر است.

• کلاس1: بدون علائم یا علائم خفیف مانند سرفه گاه‌به‌گاه.
• کلاس2: علائم خفیف تا متوسط مانند سرفه‌های گاه‌به‌گاه و خستگی بعد از فعالیت‌های متوسط.
• کلاس3: علائم شدیدتر مانند ظاهر بیمار، سرفه مداوم، خستگی بعد از فعالیت خفیف، مشکلات تنفسی و علائم نارسایی قلبی شایع هستند. ( در کلاس 2 و 3 بیماری کرم قلب، تغییرات قلب و ریه معمولا در اشعه ایکس قفسه سینه مشاهده می‌شود)
• کلاس4: این فاز که سندرم کاوال نامیده می‌شود بار کرم سنگینی وجود دارد؛ به‌طوری که خون جریان یافته به قلب از نظر جسمی توسط توده زیادی از کرم‌ها مسدود می‌شود. سندرم کاوال بسیار خطرناک بوده و جراحی سریع کرم‌های قلب تنها گزینه درمانی است. این جراحی بسیار پرخطر است و حتی با انجام عمل جراحی نیز اکثر سگ‌های مبتلا به سندرم کاوال می‌میرند.

نکته‌ای که وجود دارد، این است که همه سگ‌های مبتلا به بیماری کرم قلب دچار سندرم کاوال نمی‌شوند. با این حال، اگر بیماری کرم قلب سگ درمان نشود، در بدن پیش‌رفت کرده و به قلب، ریه‌ها، کبد و کلیه‌های سگ آسیب می‌زند که در نهایت باعث مرگ می‌شود.

دارو و درمان کرم قلب سگ

برای از بین بردن کرم‌های بالغ قلب در سگ‌ها، داروی حاوی آرسنیک با نام ملارزومین دی هیدروکلراید (با نام‌های تجاری Immiticide و Diroban)، که یک داروی تایید شده توسط FDA است مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو از راه تزریق عمیق به ماهیچه‌های پشت برای درمان سگ‌های مبتلا به بیماری تثبیت شده کلاس 1، 2 و 3 کرم قلب برای بیمار استفاده می‌شود. داروی دیگری به نام Advantage Multi for Dogs یک راه حل موضعی است که روی پوست سگ استعمال می‌شود.

درمان بیماری کرم قلب سگ ممکن است برای سگ خطرناک باشد و عوارض جدی مانند لخته شدن خون در ریه سگ را ایجاد کند. درمان این بیماری هزینه‌های زیادی دارد؛ زیرا نیاز به مراجعه مداوم به دامپزشک، آزمایش خون، عکس برداری با اشعه ایکس، بستری شدن در بیمارستان و انجام یک سری تزریقات دارد.

بهترین راه درمان پیشگیری است!

محصولات دارویی که برای پیشگیری از کرم قلب در سگ‌ها مورد تایید هستند، نیاز به تایید دامپزشک دارند. بیش‌تر محصولات به صورت مایع موضعی که روی پوست اعمال شده یا به شکل قرص خوراکی تجویز می‌شود. قرص خوراکی برای این منظور هم به صورت جویدنی و هم غیر قابل جویدن موجود است.

هم‌چنین هر 6 یا 12 ماه می‌توان از یک نوع داروی پیشگیری کننده‌ای که زیر پوست تزریق می‌شود کمک گرفت و فقط دامپزشک می‌تواند تزریق را انجام دهد. برخی از داروهای پیشگیری کننده از کرم قلب سگ، حاوی موادی هستند که در برابر برخی کرم‌های روده (مانند کرم‌های حلقوی و کرم قلاب دار) و سایر انگل‌ها (مانند کک و کنه) موثر هستند. بهتر است با دامپزشک سگ خود مشورت کنید تا تصمیم بگیرد که کدام نوع پیشگیری برای سگ شما بهتر است.

آزمایش کرم قلب سگ چگونه انجام می‌شود؟

دامپزشک از آزمایش خون برای بررسی کرم قلب سگ استفاده می‌کند. یک آزمایش آنتی ژن پروتئین‌های خاص کرم قلب را تشخیص می‌دهد که توسط کرم‌های قلب ماده به جریان خون سگ منتقل می‌شود. در بیش‌تر موارد آزمایش آنتی ‌ژن می‌تواند عفونت‌های یک یا چند کرم قلب ماده بالغ را به‌طور دقیق تشخیص دهد. پروتئین‌های کرم قلب بعد از حدود 5 ماه از گزش توسط پشه آلوده قابل تشخیص است.

آزمایش دیگری نیز وجود دارد که میکروفیلاریا را جریان خون سگ تشخیص می‌دهد. میکروفیلاریا در جریان خون نشان می‌دهد که سگ به کرم‌های قلب بزرگسال مبتلا شده است (زیرا فقط کرم‌های قلب بزرگسال می‌توانند جفت‌گیری کرده و میکروفیلاریا تولید کنند). اولین موردی که میکروفیلاریا را می‌توان در جریان خون سگ تشخیص داد، حدود 6 ماه پس از گزش توسط پشه آلوده است؛ به این دلیل که مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا کرم‌های قلب از لاروهای عفونی به کرم‌های بزرگسال تبدیل شده و بعد از جفت‌گیری میکروفیلاریا را تولید کنند.

چه زمانی سگ باید از نظر وجود کرم قلب آزمایش شود؟

زمان و تعداد آزمایش‌های کرم قلب به عوامل زیادی بستگی دارد، برخی از این عوامل عبارتند از:

• سن سگ هنگام شروع پیشگیری از کرم قلب
• انجام نشدن موارد پیشگیری برای سگ در یک بازه زمانی طولانی مدت توسط صاحب سگ
• انتقال یافتن سگ به منطقه‌ای که بیماری کرم قلب سگ در آن شایع‌تر است
• مدت زمان فصل کرم قلب در منطقه‌ای که سگ در آن زندگی می‌کند

سگ‌های 7 ماهه و بزرگ‌تر باید قبل از شروع پیشگیری از بیماری کرم قلب سگ، مورد آزمایش کرم‌های قلبی قرار بگیرند. یک سگ ممکن است در ظاهر سالم به‌نظر برسد، اما در داخل، کرم‌های قلب ممکن است زنده باشند. اگر سگ مثبت کرم قلب، قبل از شروع اقدامات پیشگیرانه مورد آزمایش قرار نگیرد، تا زمان ظهور نشانه‌های آن، بیماری در بدن سگ پیشرفت می‌کند. چرا که داروهای پیشگیری کننده کرم‌های بالغ قلب را از بین نمی‌برد.

هم‌چنین، مصرف یک داروی پیشگیری کننده از کرم قلب، توسط سگی که مبتلا به کرم قلب بالغ است، ممکن است مضر یا حتی کشنده باشد. اگر میکروفیلاریا در جریان خون سگ وجود داشته باشد، این داروها ممکن است باعث ایجاد یک واکنش شوک مانند و احتمالا مرگ سگ بشود.

آزمایش سالانه همه سگ‌ها برای پیشگیری از کرم قلب توصیه می‌شود و بهتر است با دامپزشک سگ خود در مورد بهترین زمان برای آزمایش سالانه کرم قلب سگ خود صحبت کنید.

سخن پایانی

مهم‌ترین نکته درمورد این بیماری این است که بین پیشگیری از کرم قلب و درمان کرم قلب در سگ تفاوت وجود دارد. انجام پیشگیری کار ساده‌ای است و برای محافظت از سگ شما در برابر بیماری موثر است. در مقابل، روش‌های درمانی برای سگ‌هایی که از قبل بیمار شده‌اند، استفاده می‌شود. اولین قدم در درمان بیماری دیروفیلاریا ایمیتیس، تشخیص است که بیشتر دامپزشکان از یک سری آزمایش‌ها مانند آزمایش خون برای تعیین وجود کرم قلب سگ استفاده می‌کنند. قدم مهم بعد از تشخیص، شروع فرایند درمان برای بهبودی هرچه سریع‌تر حیوان است که با تجویزهای دامپزشک انجام‌پذیر است.