بیماری پمفیگوس گربه

بیماری‌های خودایمنی (autoimmune) بیماری‌های نادری هستند، اما این مسئله از اهمیت این دسته از بیماری‌ها کم نمی‌کند. از جمله بیماری‌های مهم خودایمنی در بیماری پمفیگوس گربه است که به صورت‌هایی مثل ولگاریس پمفیگوس (pemphigus volgaris)، فولیاسئوس پمفیگوس (foliaceus pemphigus)، اریترماتوز پمفیگوس (erythematosus pemphigus) و درنهایت پارانئوپلاستیک پمفیگوس (paraneoplastic pemphigus) در گربه‌ها دیده می‌شود.

در این مقاله سعی شده درباره مواردی از جمله ماهیت و علت بیماری پمفیگوس گربه‌ها، انواع و علائم آن صحبت کنیم. برای آشنایی بیشتر با این بیماری خودایمنی تا انتها با مقاله همراه باشید.

• علت بیماری پمفیگوس گربه چیست؟
• انواع پمفیگوس
• علائم و نشانه‌های بیماری در گربه
• تشخیص
• درمان
• آیا بیماری پمفیگوس خطرناک است؟
• آیا پمفیگوس به انسان منتقل می‌شود؟
• جمع‌بندی نهایی

علت بیماری پمفیگوس گربه چیست؟

بیماری پمفیگوس گربه نوعی اختلال خودایمنی در گربه‌هاست؛ در این بیماری مانند خیلی از اختلالات خودایمنی سیستم ایمنی بدن گربه، توانایی تشخیص سلول‌های خودی از غیر خودی را از دست می‌دهد و به سلول‌های خودی حمله می‌کند. به‌طور دقیق‌تر در پمفیگوس سیستم ایمنی علیه سلول‌های خاصی در پوست به نام کراتینوسیت‌ها (keratinocytes) آنتی‌بادی تولید می‌کند؛ در نتیجه این عمل، ضایعات پوستی گسترده در بسیاری از قسمت‌های بدن گربه ایجاد می‌شود.

انواع پمفیگوس در گربه‌ها

پمفیگوس انواع مختلفی دارد و تقسیم‌بندی آن براساس گستردگی ضایعات پوستی و ویژگی‌های پاتولوژیک ضایعات است.

• پمفیگوس ولگاریس (pemphigus volgaris)

تاول‌های پوستی در این نوع بیماری پمفیگوس گربه در حفره دهانی گربه ایجاد می‌شوند. البته به‌صورت عمومی پوست ناحیه کشاله ران هم درگیر می‌شود، اما تمرکز ضایعات در حفره دهانی است. تاول‌های ایجادشده به‌شدت حساس هستند و ممکن است به زخم‌های سطحی و حتی زخم‌های عمیق‌تر تبدیل شوند.

• پمفیگوس فولیاسئوس (pemphigus foliaceus)

در pf آنتی‌بادی‌های مربوط به سیستم ایمنی، فولیکول‌های درون پوست تحت تأثیر قرار می‌گیرند و منجر به ایجاد ضایعات ثانویه پوستی از جمله ریزش موهای بدن گربه در نواحی گوش، پوزه و ناحیه شکم می‌شوند.

• اریترماتوز پمفیگوس (pemphigus erytheramatosus)

تاول‌های ایجادشده روی گوش و سر گربه دیده شده و تحت تأثیر نور خورشید بدتر می‌شوند.

• پارانئوپلاستیک پمفیگوس (paraneoplastic pemphigus)

در این نوع از بیماری پمفیگوس گربه ضایعات بیماری روی پوست نیستند، بلکه در سطح اندام‌های داخلی ایجاد می‌شوند. در حقیقت پارانئوپلاستیک پمفیگوس به‌دلیل توده‌های سرطان گربه ایجاد می‌شود.

علائم و نشانه‌های بیماری پمفیگوس گربه

علاوه بر ضایعات پوستی بیان‌شده، پمفیگوس علائم دیگری هم می‌تواند داشته باشد؛ از جمله:

• تب
• بی‌اشتهایی
• خستگی و خواب‌آلودگی بیش‌ازحد
• بی‌تفاوتی به اطراف
• تورم در غدد لنفاوی

در گربه‌ها رایج‌ترین نوع بیماری پمفیگوس گربه pemphigus foliaceus است. همان‌طور که علائم این نوع از پمفیگوس توصیف شد، تاول‌ها و ضایعات پوستی با ترشحات زردرنگ روی پوست گربه و همچنین التهاب و حس خارش شدید در اطراف بینی و پوزه گربه و شایع‌ترین بیماری‌های پوستی گربه‌ها مشاهده می‌شود.

تشخیص پمفیگوس در گربه

از آنجا که یکی از علائم بیماری پمفیگوس گربه خارش شدید است، باید سعی شود این بیماری از بیماری‌های مانند آلرژی‌ها و انگل‌های پوستی که مانند پمفیگوس خارش دارند، تشخیص داده شود. تست‌های تشخیصی مربوط به پمفیگوس گربه‌ها به شرح زیر است:

• آزمایش خون: نمونه خون گرفته‌شده از گربه توسط دامپزشک ممکن است نرمال باشد و اختلالی را نشان ندهد یا ممکن است در تابلوی خونی گربه، افزایش تعداد نوتروفیل‌ها و ائوزینوفیل‌ها مشهود باشد. اگر گربه شما مشکل دیگری جز پمفیگوس نداشته باشد، وضعیت بیوشیمیایی خون نرمال و طبیعی است و نمی‌شود برای تشخیص بیماری پمفیگوس گربه به آن اتکا کرد.
• سیتولوژی (cytology): سیتولوژی از سلول‌ها در نواحی‌ای که ضایعات پوستی و تاول‌ها دیده می‌شوند روشی بسیار مناسب برای تشخیص پمفیگوس در گربه‌هاست؛ به شرط آنکه در نمونه‌های گرفته‌شده نوتروفیل و آکانتوسیت مشاهده شود. در این روش تشخیصی حتی عفونت‌های باکتریایی احتمالی هم مشخص می‌شوند. ممکن است در چنین شرایطی دامپزشک علاوه بر درمان بیماری پمفیگوس گربه از آنتی‌بیوتیک‌ها نیز برای کنترل عفونت ثانویه استفاده کند.
• بررسی بافتی: تشخیص نهایی بیماری پمفیگوس در گربه با بررسی بافتی میسر می‌شود. برای انجام این بررسی لازم است از پوست نواحی آلوده نمونه‌برداری (biopsy) صورت بگیرد. نکته مهم در این روش تشخیصی این است که گربه در روزهای قبل نباید داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف کرده باشد؛ زیرا مصرف این نوع داروها می‌تواند در نتیجه آزمایش تداخل ایجاد کند.

درمان

درمان بیماری‌های خودایمنی مثل بیماری پمفیگوس گربه به استفاده از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی یا همان کورتون‌ها وابسته است. این گروه از داروها تنها برای کنترل بیماری و نه درمان استفاده می‌شوند در نتیجه استفاده از آن می‌تواند در افزایش طول عمر بیماران پمفیگوس موثر باشد. به‌دلیل اینکه کورتون‌ها تضعیف‌کننده سیستم ایمنی هستند، در طول درمان با دامپزشک خود در ارتباط باشید تا از عفونت‌های ثانویه احتمالی جلوگیری شود.

آیا بیماری پمفیگوس خطرناک است؟

در رابطه با سوال آیا بیماری پمفیگوس خطرناک است؟ باید گفت که بیماری‌های خودایمنی مثل پمفیگوس بیماری‌های نسبتاً خطرناکی محسوب می‌شوند؛ زیرا پت برای طولانی‌مدت باید کورتون دریافت کند. این مسئله احتمال درگیری‌های ویروسی و باکتریایی را افزایش می‌دهد و به همین دلیل گربه شما باید تا پایان عمر تحت نظر دامپزشک باشد.

آیا بیماری پمفیگوس گربه به انسان منتقل می‌شود؟

پمفیگوس اختلال خودایمنی محسوب می‌شود؛ بنابراین مسئله واگیردار بودن آن به‌طور کامل رد می‌شود. این بیماری نه‌تنها به انسان انتقال پیدا نمی‌کند، بلکه به سایر گربه‌ها هم منتقل نمی‌شود.

جمع‌بندی نهایی

احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های خودایمنی مثل بیماری پمفیگوس گربه بسیار کم است، اما درصورت آلودگی حتماً به دامپزشک مراجعه کنید تا تشخیص نهایی داده شود. از آنجا که قرار گرفتن پت زیر نور آفتاب برای زمان طولانی مستعدکننده حیوان برای مبتلا شدن به بیماری پمفیگوس گربه است، حتماً به این نکته توجه کافی داشته باشید؛ به‌خصوص برای نژادهای کم‌مو و بی‌مو مانند گربه اسفینکس (sphynx).