روش‌های تشخیص و درمان دیسپلازی‌ هیپ در سگ‌ها

دیسپلازی‌ هیپ سگ یک بیماری شایع در بین سگ‌ها است. دیسپلازی هیپ در سگ یک بیماری ارثی و بسته به نژاد سگ است و امکان انتقال آن تا ۹۵ درصد از طریق ژن وجود دارد. سگ‌هایی که از نژاد ژرمن شپرد هستند، بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند و امکان ابتلای آن‌ها به ۱۹درصد نیز افزایش یافته است. عوامل زیست‌محیطی، آب‌وهوا، تعذیه و عفونت را هم نمی‌توان در ابتلا به این بیماری در نظر نگرفت. برای جلوگیری از انتقال این بیماری به دستور دامپزشکان شاید مجبور به عقیم‌کردن حیوان یا سگ خود بشوید.

انتقال و درد ناشی از بیماری دیسپلازی‌ هیپ

این بیماری بر اثر رشد غیرعادی و تکامل مفاصل استخوان‌های آرنج و کشالۀ ران به وجود می‌آید که می‌تواند زندگی سگ را تحت‌ تأثیر قرار بدهد. باید از نگه‌داری سگ‌هایی که به بیماری دیسپلازی هیپ دچار هستند، خودداری نمود. زیرا خطر انتقال بیماری می‌تواند بسیار بالا باشد. این بیماری در سن‌های ۷ یا ۸ ماهگی که رشد جسمی سگ صورت می‌گیرد، خود را نشان می‌دهد. چنان که سگ در راه‌رفتن در قسمت لگن دچار مشکل می‌شود و درد طاقت‌فرسایی را تحمل می‌کند.

نشانه‌های آن را می‌توان هنگام راه‌رفتن یا دویدن سگ‌ها و بالارفتن آن‌ها از پله‌ها مشاهده کرد. سگ‌ها در این حالت تمایلی برای انجام چنین فعالیت‌هایی از خود نشان نمی‌دهند. بیماری دیسپلازی هیپ در سگ باعث می‌شود هنگام حرکت و دویدن، صدای مفاصل او شنیده شود و اگر به اندام داخلی آن دست بکشید، واکنش شدیدی نسبت به درد نشان می‌دهد. دیسپلازی لگن سگ شبیه به دیسپلازی لگن انسان‌ها است و از نظر ساختار، نشانه‌ها و علائم و درمان تقریباً یکسان هستند. این بیماری برای انسان‌ها قابل انتقال نیست و به وجودآمدن آن به دلایل هورمونی صورت می‌گیرد.

عوامل ژنتیکی

عواملی که در شکل‌گیری این بیماری نقش جدی را ایفا می‌کنند، می‌توانند عوامل ژنتیکی باشند. این عوامل نقش مهم‌تری نیز از عوامل زیست‌محیطی دارند. عواملی مانند رشد سریع حیوانات و استفادۀ بیش از حد از خوراک و غذای سگ بدون داشتن برنامه‌ای مناسب باعث وزن‌گیری با سرعت بالا می‌شود. همچنین، در شکل‌گیری چنین مفصل ناقصی بسیار تأثیرگذار خواهد بود. بروز این مشکل در سگ‌های سنگین‌وزن و نژادهای بزرگتر، بیشتر از نژادهای کوچک و سبک‌وزن است.

علت بیماری دیسپلازی هیپ در سگ چیست؟

این بیماری بیشتر در سگ‌های جوان رایج است. به‌وجودآمدن این بیماری در سگ‌ها دلایل مختلفی دارد که از جمله دلایل آن کامل‌شدن غیرعادی مفاصل ران و لگن است که به هم اتصال دارند. امکان دارد این مشکل باعث دررفتگی ناقص یا حتی کامل سر استخوان ران از لگن در سگ‌های جوان و پیر شود. در سگ‌های پیر‌تر نیز باعث تخلیۀ مفاصل و استخوان می‌شود که عوارض آن‌ها به‌شدت بروز پیدا می‌کنند. این بیماری به دلیل درد زیادی که ایجاد می‌کند، باعث کاهش انجام فعالیت سگ‌ها هم می‌شود. کشیدگی بافت‌های فیبروز کپسول مفصلی باعث ایجاد درد بسیاری برای حیوانات خواهد بود. اگر بیماری شروع به افزایش کند، آسیب‌های جسمی زیادی را در پی خواهد داشت. این بیماری به جز هدف قراردادن مفاصل، کل سیستم اسکلتی و عضلانی را نیز به خطر می‌اندازد. زمانی که سگ عضله‌های خود را به دست می‌آورد، افزایش وزن دارد و رشد پنجه‌هایش نیز به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد.

کدام سگ‌ها در معرض خطر قرار می‌گیرند؟

سگ‌هایی که وزن بیشتری دارند و جثه‌های بزرگتری نسبت به سگ‌های دیگر دارند، به میزان بیشتری امکان مبتلاشدن به بیماری دیسپلازی هیپ سگ را دارند. چنین سگ‌هایی که همراهان خوبی برای پیاده‌روی آهسته، دویدن آهسته و هم‌چنین حفاظت از خانه و باغ‌های بزرگ هستند، توجه بسیاری افراد را به خود جلب می‌کنند. آن‌ها می‌توانند دوست و همیار بسیار خوبی برای همۀ افراد در هر سن و سالی باشند. بیماری دیسپلازی هیپ سگ در چنین نژادهایی خود را نشان می‌دهد؛ مانند سگ‌های لابرالوت و گریدان و مالاموتس که همۀ آن‌ها نژادهایی با ویژگی‌هایی شبیه به هم هستند و بیشترین درد و رنج این حیوانات در ناحیۀ تخریب مفصل زانو صورت می‌گیرد. این نوع از نژاد سگ‌ها ممکن است در بازی‌ها و انجام فعالیت‌های خطرناک و ریسک‌پذیر دچار پیچ‌خوردگی شوند و این موضوع آسیب‌های جدی‌ را برایشان به دنبال داشته باشد.

پیشگیری از دیسپلازی هیپ در سگ

زمانی که می‌خواهید مسئولیت یک سگ را بر عهده بگیرید، باید واجد شرایطی باشید که بهتر است قبل از سرپرستی با یک دامپزشک‌ به مشاوره بپردازید. با توجه با شرایط و محل زندگی، نوع نژاد سگ موردنظر خود را انتخاب کنید و با عجله چنین کاری را انجام ندهید. روحیه و نژاد سگ‌ها بسیار متفاوت است؛ بعضی از آن‌ها اگر در مکانی خاص قرار بگیرند، می‌توانند آسیب ببینند.

علائم دیسپلازی هیپ در سگ چیست؟

توله‌سگ یا سگ تمایلی به انجام فعالیت از خود نشان نمی‌دهد و  به‌طورکلی مدت‌زمان استفاده از اسباب‌بازی‌ سگ نسبت به قبل کاهش پیدا می‌کند، زود دچار خستگی می‌شود و دراز می‌کشد و برای رفع خستگی خود، نیاز به استراحت در منزل دارد. برای پایین‌آمدن و بالارفتن از پله‌ها ترس دارد و در بعضی مواقع، لنگ می‌زند. اگر این لنگیدن‌ها به‌صورت پیوسته ادامه پیدا کند و سگ هنگام دویدن پنجه‌های خود را جمع کند یا پاهای خود را به سمت عقب بدهد، باید هرچه سریع‌تر به دامپزشک مراجعه کرد. زمانی که سگ‌ها تمایلی به دویدن نشان نمی‌دهند و اغلب استراحت می‌کنند، در ناحیۀ مفصل دچار مشکل شده‌اند و اجازۀ بررسی را نمی‌دهند‌. توله‌سگ‌ها اگر از ناحیۀ زانو یا استخوان ران مشکلی برایشان ایجاد شده باشد، پاهایشان را به جلو حرکت می‌دهند.

تشخیص دیسپلازی هیپ در سگ‌ها

یکی از علائمی که می‌توان تشخیص داد سگ شما به دیسپلازی هیپ مبتلا شده است یا نه، این است که سگ شما پس از پیاده‌روی در مدت کوتاه خسته شده و می‌نشیند. دومین نشانه‌ای که می‌تواند خود را نشان دهد، این است که سگ در هنگام فعالیت بدنی و انجام سرگرمی‌ها دچار ضعف شده و لنگ می‌زند. این بیماری را در سگ‌های جوان می‌توان در سنین ۵ تا ۱۰ ماهگی مشاهده کرد و تشخیص داد. برای اطمینان از این مشکل باید به یک جراح یا پزشک مراجعه کرد تا با انجام‌دادن آزمایش‌های مختلف، از وجود این بیماری در سگ خود به‌صورت دقیق اطمینان حاصل نمایید. برای درمان در مرحلۀ اول نیاز به جراحی نیست. زیرا بیشتر سگ‌های جوان با رعایت مسائلی باعث بهبود این بیماری شده‌اند. هر چه سن آن‌ها بیشتر شود، فعالیت‌های فیزیکی و جسمانی قابل‌قبول را انجام داده‌اند. سگ‌های مسن‌تر که درمان محافظه‌کاری در آن‌ها مؤثر نبوده است، در آخر جراحی شده‌اند و توانسته‌اند برای بار دوم سلامتی فیزیکی خود را به دست آورند.

درمان دیسپلازی هیپ در سگ

برای درمان دیسپلازی هیپ سگ در مرحلۀ اول نیاز به جراحی نیست و استراحت‌کردن به مدت یک تا دو هفته باعث بهبودیافتن سگ می‌شود. اما در بعضی مواقع درمان دیسپلازی هیپ سگ به‌صورت قطعی فقط جراحی است که برای سگ‌های مسن‌تر که با استراحت‌کردن مشکل آن‌ها برطرف نمی‌شود، از عمل جراحی استفاده می‌کنند. تشخیص این عمل توسط دامپزشکان صورت می‌گیرد. ریسک عمل در این جراحی وجود دارد و طبیعی است. اگر سگ مسن و پیر باشد، بهتر است از عمل جراحی استفاده نمود. زیرا در سگ‌های پیر سرعت افزایش این بیماری بیشتر است و هرچه زودتر، باید از روند پیشروی این بیماری جلوگیری کرد. هم‌چنین استفاد از مکمل و مولتی ویتامین سگ نیز در طول درمان می‌تواند کمک کننده باشد.

روش‌های جراحی

دو روش جراحی وجود دارد: ایمپلنت و تعویض مفصل. یکی از موفق‌ترین روش‌های درمانی تعویض مفصل است که انجام این جراحی در حدود ۹۵ درصد آن‌ها جواب داده است‌. این شیوه از موفق‌ترین جراحی‌ها به شمار می‌رود. یکی دیگر از این روش‌ها، ایمپلنت است که یک شیء فلزی‌مانند را جایگزین مفصل قرار می‌دهند. این روش برای سگ‌هایی که جثۀ بزرگ‌تری دارند، پیشنهاد ‌می‌شود. جایگزینی استخوان از دیگر روش‌های جراحی است که سر استخوان را جدا می‌کنند، ارتباط استخوان ران با مفصل است. این عمل با جراحی پایان نمی‌پذیرد؛ زیرا بعد از جراحی با انجام نرمش‌های مختلف مفصل جدیدی جایگزین می‌شود. این عمل در سگ‌هایی که وزن کمتری دارند و از جثه‌های کوچک‌تری برخوردار هستند، بهتر جواب داده است.

درمان‌های غیرجراحی

برای کاهش درد می‌توان در مدت‌زمان لازم اقداماتی را انجام داد تا حیوانات درد کمتری را متحمل شوند. انجام فعالیت‌هایی نیز می‌تواند در تشکیل بافت فیبروز در منطقۀ مفصل کمک کند. این راه برای رسیدن به درمان قطعی زمان زیادی می‌برد. یکی دیگر از روش‌های درمانی، استفادۀ متدوال از دارو و تغییر در رژیم غذایی مثل استفاده بیشتر از کنسرو و سوپ سگ است. در بعضی موارد توسط پزشک تجویز می‌شود که باید طبق دستورات پزشک عمل کنیم تا بهبودی بیماری را مشاهده کنیم. ازبین‌رفتن این بیماری می‌تواند با ماساژدرمانی و آب‌درمانی برای نژاد خاصی از سگ‌ها که قابلیت شناکردن را دارند، در مراکز درمانی انجام شود.