طول عمر گربه چند سال است؟ | تشخیص سن گربه‌ها

قبول‌کردن سرپرستی یک گربه می‌تواند یکی از شیرین‌ترین تجربیات زندگی باشد اما طول عمر گربه یکی از مهم‌ترین فاکتورها هنگام خرید این حیوانات ملوس و دوست‌داشتنی است. برای این که بتوانید گربه عزیزتان را مدت طولانی در کنار خود نگه دارید، باید سن آن را درست تشخیص داده و با برنامه‌ریزی درست برای مراقبت از حیوان، به سلامت و امید به زندگی بیشتر حیوان کمک کنید. اما از کجا می‌توان سن درست گربه را تشخیص داد؟ آیا نژاد گربه بر روی طول عمر حیوان مؤثر است؟ سن دقیق نژادهای مختلف گربه را از روی چه نشانه‌هایی می‌توان تخمین زد؟ با انجام چه کارهایی می‌توان امید به زندگی را در گربه بالا برد؟ در مقاله پیش رو به پاسخ تمامی این سوالات خواهیم پرداخت.
نژاد گربه یکی از مهم‌ترین فاکتورها در طول عمر حیوان است. هرچه نژاد حیوان اصیل‌تر باشد یعنی حیوان حاصل جفت‌گیری دو نژاد مختلف نباشد، طول عمر متوسط آن بیشتر است. به‌طور کلی در میان تمامی گربه‌ها دو نژاد سیامی و منکس رکورددار زندگی طولانی‌مدت هستند. نژاد است که ریسک ابتلا به بیماری‌های خاص ژنتیکی را در حیوان افزایش و عمر آن را کاهش می‌دهد. مثلا در نژاد پرشین ساختار چشم‌ها بسیار آسیب‌پذیر است و عموما گربه از ناحیه چشم تلف می‌شود. با مراقبت صحیح از این گونه گربه، آن‌ها طول عمری بین 10 تا 17 سال دارند.

نژاد رگدال که به دلیل زیبایی بی‌نظیرش بسیار مشهور است، می‌تواند به‌راحتی بیش از 15 سال عمر کند. البته به شرطی که با چکاپ منظم قلب آن از ابتلا به بیماری‌های قلبی جلوگیری شود. نژاد راشن بلو نیز که عموما برای نگهداری در منزل خریداری می‌شود، از سنگ مثانه و بیماری‌های چشمی در امان نیست اما با مراقبت‌های صحیح از حیوان می‌توان آن را به‌راحتی تا 20 سال در کنار خود نگه داشت.

میانگین طول عمر گربه چقدر است؟

در زمینه سن گربه‌ها دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. اکثر دیدگاه‌های موجود در این زمینه، سن گربه را با سن انسان مقایسه کرده و بر اساس امید به زندگی یک گربه، طول عمر حیوان را محاسبه می‌کنند. برخی معتقدند هر سال گربه‌ای معادل 7 سال انسانی است. برخی دیگر هر یک سال سن گربه را برابر با پنج سال سن انسان می‌دانند و گروهی دیگر معتقدند که دو سال اول زندگی گربه برابر با یک فرد 21 ساله است و بعد از دو سالگی هر سال از سن گربه برابر با چهار یا پنج سال انسانی است.

با وجود تمامی این نظرات باید این مسئله را پذیرفت که قطعا حیواناتی مانند گربه به اندازه انسان‌ عمر نمی‌کنند. میانگین عمر یک گربه تقریبا 17 سال است. البته این بدان معناست که می‌توان گربه‌هایی با کمتر از 17 سال یا بیشتر از 17 سال سن یافت که این بستگی به فاکتورهای زیادی دارد. علاوه‌بر فاکتور نژاد که در بالا بررسی شد، پارامترهای دیگری نظیر نحوه مراقبت از حیوان، شیوه زندگی و سبک تغذیه نیز در افزایش طول عمر گربه موثرند. مثلا در صورت ابتلای گربه به  انگل‌ها و بیماری‌های عفونی، تا مدت‌ها عوارض آن‌ها گریبانگیر حیوان خواهد بود و عمرش را کوتاه خواهد کرد.

شیوه زندگی نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر بر طول عمر گربه‌هاست. واضح است گربه‌ای که در خیابان رشد کرده و بزرگ می‌شود، با خطرات بیشتری همچون تصادف با اتومبیل‌ها، حمله حیوانات بزرگ‌تر، خوردن سموم، نداشتن غذا و بیماری‌های عفونی گوناگون مواجه می‌شود. در واقع گربه‌های خانگی به دلیل داشتن سرپناهی امن و یک رژیم غذایی کنترل شده، در معرض خطرات کمتری قرار دارند و بیشتر عمر می‌کنند.

تغذیه دیگر فاکتور مؤثر در طول عمر این حیوانات دوست‌داشتنی است. این حیوانات گوشت‌خوار عمدتا برای حفظ سلامت خود به پروتئین نیاز دارند و حضور مواد مغذی همچون کربوهیدرات و لاکتوز در رژیم غذایی‌شان، روند هضم پروتئین را با اختلال مواجه کرده و برای سلامت آن‌ها بسیار مضر است. مطابق با اعلام شورای تحقیقات ملی، هر گربه بالغی برای حفظ سلامت و طول عمر بیشتر نیاز به دریافت روزانه حداقل 140 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خود دارد.

چه بیماری طول عمر گربه را کاهش می‌دهد؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، یک گربه به‌طور متوسط بین 10 تا 17 سال عمر می‌کند. در این میان برخی بیماری‌ها وجود دارند که با افزایش سن به سراغ حیوان آمده و ناشی از کهولت سن است و برخی دیگر جزو بیماری‌های رایج در یک نژاد خاص گربه‌هاست. مثل بیماری‌های قلبی در نژاد رگدال یا بیماری‌های ساختار چشم در نژاد پرشین و راشن بلو.

در ادامه به تعدادی از این بیماری‌ها اشاره خواهیم کرد:

• آرتروز:

آرتروز یا همان التهاب مفاصل یکی از بیماری‌های رایج ناشی از کهولت سن است که بیشتر در گربه‌های مسن دیده می‌شود. در صورت ابتلای حیوان به این بیماری، گربه تمایلی به راه‌رفتن و حرکت از خود نشان نمی‌دهد، هنگام تمیزکردن خود دچار مشکل می‌شود و به زحمت از توالت گربه استفاده می‌کند. شما به‌عنوان صاحب گربه خانگی باید به محض مشاهده این علائم، حیوان را به دامپزشک برسانید تا با تجویز دارو و مکمل‌های مفاصل و رژیم‌های خاص از شدت درد حیوان کاسته شود.

• مشکلات دهان و دندان:

پوسیدگی دندان در گربه‌ها درست همانند انسان‌ها با افزایش سن، بیشتر خواهد شد. مشکلاتی هم که در پی دندان درد به سراغ حیوان می‌آید، کم نیستند. مانند کاهش وزن، بی‌قراری، افسردگی و مشکلات گوارشی. برای این که از حیوان دلبندتان در مقابل چنین مشکلاتی مراقبت کنید، کافی است تا همواره دندان‌های گربه خود را مسواک بزنید. همچنین با دادن غذاها و تشویقی‌های گربه که به تقویت استخوان‌ها و دندان‌های حیوان کمک می‌کند، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کنید.

• بیماری‌های عفونی:

یکی از خطرسازترین بیماری‌هایی که می‌تواند سلامت گربه را به طور جدی به خطر انداخته و حتی در بسیاری از موارد موجب مرگ حیوان شود، بیماری‌های عفونی است. مشکلاتی همچون عفونت ریه، عفونت لثه و دندان‌ها و حتی عفونت‌های چشمی به ظاهر ساده که چندان هم به چشم نمی‌آیند، می‌توانند عوارض و آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشند.

• بیماری‌های کلیوی و مجاری ادراری:

گربه‌ها و بسیاری از حیوانات خانگی دیگر با افزایش سن، درگیر مشکلات کلیوی شده که با علائمی همچون ناله‌کردن گربه هنگام ادرار، تکرر ادرار، لیس‌زدن بیش‌ازحد مجاری ادرار، افزایش مصرف مایعات و وجود لخته خون در ادرار همراه است. شما به‌عنوان صاحب گربه خانگی می‌بایست با توصیه دامپزشک، رژیم غذایی گربه را اصلاح کرده و با خوراندن مکمل‌ و مولتی ویتامین گربه و داروهای خاص از شدت و بروز چنین علائمی جلوگیری کنید.

محاسبه سن گربه‌ها چگونه است؟

سن گربه را می‌توان از روی نشانه‌های بسیاری تشخیص داد. نشانه‌هایی همچون نوع دندان‌ها، خز و پوشش حیوان، نشانه‌های رفتاری، بلوغ جنسی، چشم‌ها و…. که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت:

• دندان‌ها:

در یک گربه سه نوع دندان می‌روید: دندان پیش یا incisors، نیش یا canines، آسیای بزرگ و آسیای کوچک. وجود هر یک از این دندان‌ها می‌تواند اطلاعات خوبی راجع‌به سن تقریبی حیوان به ما بدهد. مثلا بچه گربه‌ها عموما تا سه هفته اول تولد دندان ندارند و اولین دندان‌های شیری آن‌ها بین سه تا پنج هفتگی در دهان قابل مشاهده هستند.

سپس نوبت ظهور دندان‌های دائمی است. دندان‌های دائمی در بالای دندان‌های شیری می‌رویند و اول از همه دندان‌های آسیای پایین در هفته چهارم تا پنجم پس از تولد و بعد از آن دندان‌های آسیای بالا در هفته هشتم تولد ظاهر خواهند شد. باقی دندان‌ها نیز به نوبت ظاهر می‌شوند و نهایتا در 6 ماهگی تمامی دندان‌های دائمی تکمیل خواهند شد و میزان رشد دندان‌ها دیگر در تخمین سن حیوان مؤثر نخواهد بود.

• خز و پوشش گربه:

یک گربه در بدو تولد موهایی نرم و لطیف دارد. با بزرگ‌تر شدن حیوان هم موهای بدن ضخیم‌تر و زبرتر شده و هم امکان تغییر رنگ موها وجود دارد. همچنین در لابلای موهای بدن یک گربه مسن نیز می‌توانید مانند موهای یک انسان سالمند، موهای سفید یا خاکستری مشاهده کنید.

• چشم‌ها:

توله گربه‌ها و گربه‌های جوان عموما چشمانی شفاف و تیز دارند. این درحالی است که در گربه‌های مسن چشم‌ها حالت غبارآلود و کدر داشته و گاهی ممکن است نشانه‌هایی از آسیب‌دیدگی و ترشح نیز در چشم‌های حیوان مشاهده شود. البته این اتفاق معمولا تا قبل از 10 سالگی رخ نخواهد داد.

• نشانه‌های رفتاری:

واضح است که توله گربه‌ها و گربه‌های جوان، انرژی بسیار بیشتری از گربه‌های مسن دارند. گربه‌های مسن عموما تحت‌تاثیر افزایش سن و بروز بیماری‌هایی همچون التهاب مفصلی، فعالیت بسیار کمتری دارند و ترجیح می‌دهند که بیشتر استراحت کنند.

• بلوغ جنسی:

مشاهده نشانه‌هایی از بلوغ در حیوان به تخمین سن آن کمک زیادی خواهد کرد. گربه‌های نر معمولا در حدود 5 ماهگی به بلوغ جنسی می‌رسند که با علائمی همچون تعیین قلمرو از طریق ادرارکردن و برآمده شدن اندام جنسی همراه است. گربه ماده نیز اولین نشانه‌های فحل‌شدن را بین 5 تا 12 ماهگی تجربه خواهد کرد و ورود به چرخه فحلی را با نشانه‌های دیداری و شنیداری به شما نشان خواهد داد.

گربه ماده عموما در 7 ماهگی و نیم از لحاظ بلوغ جنسی به تکامل می‌رسد و قادر است تا اولین بچه‌های خود را به دنیا بیاورد.